دكتر عشرت شایق فعال حوزه زنان با حضور در استودیو پخش زنده رادیو تهران درباره «نگاه فرهنگ غرب به زن» و پیامدهای رسانهای آن، به نقد وضعیت كنونی آموزش دینی، هویت زن ایرانی و ناكارآمدی ساختارهای رسمی مرتبط با زنان و خانواده پرداخت و تأكید كرد كه شكاف میان عرصه رسمی و عمومی و رشد رسانههای غیررسمی، الگوهای زنانه را تحت تأثیر قرار داده است.
تحلیل تفاوت عرصه رسمی و عمومی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، دكتر عشرت شایق، نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی و فعال حوزه زن و خانواده در گفتگو با برنامه «دور یك میز» رادیو تهران كه با موضوع "نگاه فرهنگ غرب به نقش زن ؛ از زوایای پیدا و پنهان اجحاف به زنان تا ویترین اغوا كننده تبلیغاتی" بر روی آنتن رادیو تهران رفت با اشاره به تغییرات گسترده در ساختار رسانهای جهان تأكید كرد كه عرصه رسمی نسبت به گذشته «كوچكتر» و عرصه عمومی «قدرتمندتر» شده است.
او گفت كه گسترش شبكههای اجتماعی، مرجعیت فرهنگی را از رسانههای رسمی گرفته و موجب رشد محتوای «سطحی و زرد» شده كه عمدتاً تحت تأثیر جریانهای تبلیغاتی غرب قرار دارد.
از نگاه او، مواجهه ایران با این جریانها اغلب دفاعی و واكنشی بوده است.
*نقد بازنمایی زن در رسانههای جهانی
وی با اشاره به استفاده ابزاری رسانههای غربی از زن در قالب «مد، نماد و كالا»، نسبتسنجی تصویر تبلیغاتی زن در كمپینهای جهانی با واقعیتهای اجتماعی را ضروری دانست. شاعر معتقد است كه بخش بزرگی از كنشگری زنان در ایران صرف پاسخدادن به موجی از كمپینهای بیرونی شده و تولید الگوی بومی مستقل كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
*مشكل هویتی و ضعف آموزش دینی
شایق در بخشی دیگر از این گفتگو، ریشه ی بخشی از بحران هویتی در جامعه را در «غفلت از مؤلفه آمنو» در آموزش دینی دانست و توضیح داد كه روایت دینی در مدارس و دانشگاهها بیشتر بر اجرای احكام متمركز است تا تقویت ایمان، معرفت و فهم.
او تأكید كرد كه بیتوجهی به بُعد عاطفی و معرفتی دین باعث شده نسل جوان از دین «گریزان» شود، نه از اصل دین، بلكه از نسخهای كه بدون تبیین، بدون تجربه زیسته و بدون جذابیت ارائه شده است.
نقد ساختارهای دولتی حوزه زنان
شایق همچنین از كماثر بودن ساختارهای رسمی حوزه زنان و خانواده — از معاونتها تا ادارات كل — انتقاد كرد و گفت: تشكیلات متعدد ایجاد شده اما خروجی مشخص و قابل اندازهگیری ندارد.
او با طرح اینكه هویت زن در چارچوب خانواده معنا مییابد، خواستار تعریف دوباره نقش خانواده در سیاستگذاریها شد.
*لزوم تولید كنشگران جدید و مدل بومی عمل
این فعال حوزه زنان، مهمترین چالش كنشگری موجود را «تكراریبودن چهرهها، نبود زایش و فقدان تربیت نسل جدید كنشگران» دانست.
او گفت: حركتهای اجتماعی باید «نبوی» باشد؛ یعنی با دعوت، تربیت و تكثیر افراد جدید پیش برود، نه با حلقههای محدود و ثابت.
به گفته او، نمونه بارز كنشگری موفق، واكنش جهانی به بحران غزه بود كه از تركیب ایمان، عدالتخواهی و اقدام جمعی شكل گرفت.
*لزوم اصلاح محتوا در آموزش رسمی
شایق همچنین به ضعف محتوای آموزشی در كتابهای دینی مدارس و دانشگاهها اشاره كرد و تغییر آنها را ضروری دانست.
او گفت دانشجوی امروز درباره زندگی و نقشهای حضرت زینب(س) یا حضرت فاطمه(س) آگاهی عمیقی ندارد و آموزش دینی باید كاربردی، عاشقانه و مبتنی بر رابطه عبد و معبود باشد، نه صرفاً مجموعهای از قواعد رفتاری.
*پرسش درباره نقش كنشگران و راهبرونرفت
در بخش پایانی این گفتگو، او با رد ناكارآمدی كامل ساختار دولتی، بر ظرفیت تشكلهای مردمی تأكید كرد و گفت كه كنشگران باید از چارچوبهای محدود بیرون بیایند، شبكهسازی مؤثر داشته باشند و مدل بومی تولید محتوا، روایت و كنش اجتماعی را بازطراحی كنند.
وی بر این باور است كه حل مسائل حوزه زنان نیازمند تحول همزمان در معرفت دینی، سیاستگذاری، رسانه و آموزش است.
«دور یك میز» از شنبه تا چهارشنبه ساعت 12:30 تا 14 بصورت زنده از رادیو تهران روی موج 94 مگاهرتز به روی آنتن میرود. ضمن اینكه علاقمندان میتوانند این برنامه را به صورت تصویری در پایگاه اطلاع رسانی این شبكه رادیویی مشاهده نمایند.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی radiotehranplus@ جستجو كنید.
علاقهمندان میتوانند برنامههای رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.