"مسجد و حوزه علمیه معیرالممالك"

در اراضی واقع در محلۀ سنگلج تهران، خانه‎هایی وجود داشت كه متعلق به "دوستعلی خان نظام‎الدوله معیّرالممالك" از رجال دوره قاجار و از مقامات مسئول ضرابخانه بود. در سال 1284 ه.ق، معیرالممالك احداث بناهای عمومی را در این محله آغاز كرد. از جمله بناهای احداث شده توسط وی، مسجد و مدرسه و آب انبار می‎باشد كه در اراضی فوق و در باغ معییرالممالك بنا شده است و در حال حاضر به صورت مجموعه فرهنگی و مذهبی پابرجاست. گنبدخانه این بنا فاقد پوشش تزئینی است و مناره‎های دو سوی ایوان نیز پیش از آن كه ساخت‎شان به اتمام برسد، به حال خود رها شده‎اند . موقعیت این بنا به دلیل نزدیك بودن به بازار بزازها و ارتباط گذرهای مجاور به میدان محدیه و بازار نو، دارای اهمیت ویژه‎ای‎ست.
در گوشۀ جنوب غربی مدرسه، آب انباری ایجاد شده بود كه برای خنك كردن آب آن، دو بادگیر در بالای عمارت تعبیه شده بود و نیاز آب آشامیدنی محل را تأمین می‎كرد .
مسجد و مدرسه معیّرالممالك یكی از آثار بسیار ارزنده و به یاد ماندنی از معماری ایرانی در دوره ناصری، ضمن اینكه بیانگر شیوه معماری غنی و رایج زمان خود است، یادآور ذهنیت های مردم و خاطرات پیشینیان است.
از این نشانی مسجد و حوزه علمیه معیرالممالك پیش روی شماست: میدان محمدیه، خیابان خیام، كوچه اهری، كوچه معیر.