اول ذی الحجه مصادف با سالگرد ازدواج حضرت زهرا(س) و حضرت امیرالمونین(ع) روز مباركی است كه بیشترین زوج های جوان پیوند خودشان را در این روز رقم می زنند.
آخرین ماه از یك سال قمری با بهترین روز خلقت و پیوندی آسمانی آغاز می شود، یكم ذی الحجه یادآور روزی در تاریخ اسلام است كه بانوی دو عالم در سن 9 سالگی ولایت علی ابن ابیطالب را بر خود قبول كرده است.
مراسم خواستگاری امام علی(ع) از حضرت زهرا(س)
هنگامی كه حضرت علی علیه السلام برای خواستگاری فاطمه(س) رفت، حضرت حدود 9 سال داشتند و پیامبر(ص) در خانه ام سلمه بود. امام علی(ع) وقتی درب خانه را زد پیش از آنكه خودشان را از پشت پرده معرفی كنند، پیامبر اكرم(ص) اذن ورود را به خانه دادند و گفتند: «درب را باز كنید.
علی (ع) وارد منزل شدند و سلام كردند و از روی شرم چشمانشان را بر زمین دوختند و شرم از پیامبر(ص) مانع گفتن خواستهاشان شد. پیامبر(ص) كه خود حالات رفتاری و روحی امام علی(ع) باخبر بود، سكوت را شكستند و فرمودند: «میبینم برای حاجتی اینجا آمدهای. خواستهات را بر زبان آور و آنچه در دل داری بازگو كه خواستهات پیش من پذیرفته است».
حضرت علی(ع) كه برای خواستگاری دختر پیامبر (ص) به خانه ایشان رفته بود، خواسته خود را اینگونه بیان كرد: «پدر و مادرم فدای شما، وقتی خردسال بودم مرا از عمویتان ابوطالب و فاطمه بنت اسد گرفتید. با غذای خود و به اخلاق و منش خود بزرگم كردید. نیكی و دل سوزی شما درباره من از پدر و مادرم بیشتر و بهتر بود. تربیت و هدایتم به دست شما بوده و شما ای رسول خدا به خدا سوگند ذخیره دنیا و آخرتم میباشید.ای رسول خدا! اكنون كه بزرگ شدهام، دوست دارم خانه و همسری داشته باشم تا در سایه انس با او، آرامش یابم. آمدهام تا دخترتان فاطمه را از شما خواستگاری كنم. آیا مرا میپذیرید؟» چهره پیامبر، همانند گل شكفته شد. گویا انتظار این لحظه را میكشید. خوشحال شد، ولی جواب قطعی را برعهده فاطمه(ع) گذاشتند.
پیامبر(ص) ماجرای خواستگاری امام علی(ع) را برای دخترش بازگو كرد، خانه ناگهان غرق در سكوت شد و حضرت فاطمه(س) از سر حیا ساكت ماند و حرفی نزدند. به ناگاه بانگ تكبیر پیامبر(ص) بلند شد: «اللّه اكبر! فاطمه راضی است. سكوت او نشانه رضایت اوست».
مهر علی (ع)؛ مهریه زهرا (س)
مشخص كردن میزان مهریه، از شرایط عقد در اسلام است. حضرت محمد(ص) كه نخستین مجری دستورات اسلام بود، در پیوند دخترش با حضرت علی(ع)، از داماد آینده اش پرسید: آیا برای این ازدواج اندوختهای داری؟ علی(ع) پاسخ داد: شما از وضعیت من به خوبی آگاهید. تمام دارایی من شمشیر، زره و شتر است. پیامبر فرمود: شمشیرت را برای جهاد در راه خدا نیاز داری؛ شتر هم برای انجام كارهای روزمره و امرار معاش میخواهی؛ ولی این زره (پیراهن جنگی) را بفروش و پولش را برایم بیاور. علی(ع) زره را به پانصد درهم فروخت و پول را به عنوان مهریه همسرش نزد پیامبر(ص) آورد تا برای ازدواجشان هزینه كند. بدین ترتیب مهریه برترین بانوی دنیا تعیین شد و پیام مهرآفرین آن برای همه دختران مسلمان باقی ماند. این مبلغ به عنوان سنت قرار گرفت و هر یك از اهل بیت(ع) میزان مهریه همسران خود را به همین مقدار مشخص میكردند.
سادهترین مراسم خطبه عقد
برای اجرای خطبه عقد، علی(ع) به دستور پیامبر(ص) به مسجد رفت. همچنین پیامبر(ص) به بلال دستور داد كه مهاجر و انصار را در مسجد گرد آورد. پس از مدت كوتاهی همگی در مسجد جمع شدند. پیامبر(ص) بر منبر مسجد نشست و در حضور شاهدان، خطبه عقد برترین بانوی اسلام را در مسجد مدینه جاری فرمود. سپس برای عروس و داماد دست به دعا برداشت و فرمود: «خداوند برای شما مبارك گرداند و اجتماعتان را پاینده بدارد.»
دوره نامزدی حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) چقدر طول كشید؟
امام علی (ع) در خاطرهای زیبا، پایان دوره نامزدی اش را چنین بیان میكند: یك ماه از اجرای خطبه عقدمان گذشت. در این یك ماه با رسول خدا(ص) نماز میخواندم و به خانه ام برمی گشتم و در این یك ماه درباره ازدواج سخنی به ایشان نگفتم. پس از یك ماه، همسران پیامبر(ص) به من گفتند: نمیخواهی درباره آوردن فاطمه به خانه خودت با پیامبر(ص) صحبت كنیم؟ گفتم صحبت كنید. آنها به محضر حضرت رفتند و عرض كردند: علی(ع) دوست دارد همسرش را به خانه ببرد، چشم فاطمه را به دیدار شوهرش روشن كن! پیامبر پرسید: چرا خود علی(ع) همسرش را از من نمیخواهد؟ ما توقع داشتیم كه خودش اقدام كند. من عرض كردم:ای رسول خدا! حیا و شرم مرا از سخن گفتن در این باره باز میدارد. پیامبر اسلام(ص) با شنیدن این سخنان، با برگزاری مراسم ازدواج موافقت كرده، به همسران خود دستور تهیه مقدمات آن را داد.
نمونهای از همسرداری اسلامی
در تمام زندگی مشترك امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)، سرشار از مشقهای نیكوست. مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، در تحلیلی زیبا، از نقش حضرت زهرا(س) در فعالیتهای تأثیرگذار همسرش چنین یاد میكنند: «در طول ده سالی كه پیامبر(ص) در مدینه بود، حدود نه سال، جنگهای كوچك و بزرگی ذكر كرده اند(حدود شصت جنگ اتفاق افتاده)، در اغلب آنها امیرالمؤمنین(ع) هم بوده است. حالا شما ببینید، او حضرت زهرا(س) خانمی است كه در خانه نشسته و شوهرش مرتب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ میماند... از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند... در حالی كه دخترِ رهبر است، دختر پیامبر(ص) است، یك نوع احساس مسئولیت هم میكند. ببینید انسان چه روحیه قویای باید داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز كند، دل او را از وسوسه اهل و عیال و گرفتاریهای زندگی خالی كند، به او گرمی بدهد، بچهها را به آن خوبی تربیت كند... فاطمه زهرا(س) این گونه خانه داری، شوهرداری و كدبانویی كردند و این طور محور زندگی فامیل ماندگار در تاریخ قرار گرفتند».
الگوی تربیتی مناسب فرزندان
كوثر بی كران، كاملترین الگویی است كه میتوان در ابعاد گوناگون زندگی، او را مقتدای خویش قرار داد، كه یكی از «لایهها و لطافتهای» زندگی معنوی وی كه بستر معنوی خوبی را برای رشد ربانی و معنوی فراهم میسازد، «بستر تربیتی» زندگی او است. در «سیره عملی و علمی» زندگی وی، ظرافتها و دقتها موج میزند. او مادر است، اما چگونه مادر؟! مادر امامت است، مادری است كه از راه تكان دادن گهواره، برای همیشه جهان را تكان میدهد و از طریق «لالایی و تاتاییهای» حساب شده، جهان و جهانیان را پر از فریادهای عدالت خواهی میكند و به سمت عدالت پیش میراند.
سخن رسول خدا(ص) هنگام ازدواج امیرالمومنین(ع)
ابن عبّاس در حدیث ازدواج حضرت فاطمه و امام علی(ع): پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آنها را در آغوش گرفت و فرمود: خدایا! این دو از من هستند و من از این دو.
خدایا همان گونه كه هر گونه پلیدی را از من دور كردی و پاكم گرداندی، این دو را نیز پاك گردان.