روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی

امروز زادروز ابوریحان بیرونی، از بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان و فارسی‌زبان است كه ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، تقویم‌شناس، انسان‌شناس، هندشناس و تاریخ‌نگار نیز بود و در سده چهارم و پنجم هجری می‌زیست.

1398/06/13
|
12:01
|

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سایت رادیو تهران؛ زادگاه ابوریحان بیرونی كه در آن زمان روستای كوچكی بود، «بیرون» نام داشت. او كه به زبان‌های خوارزمی، فارسی، عربی و سانسكریت مسلط بود و با زبان‌های یونانی باستانی، عبری توراتی و عربی سریانی نیز آشنایی داشت، به یك «نویسنده بی‌طرف» نیز شهرت دارد كه باورهای مردمِ كشورهای گوناگون را به نگارش درآورده است. وی در قلمرو سامانیان می‌زیست و در زمان سلطنت مسعود غزنوی، سال 427 شمسی در غزنه درگذشت.

بیرونی‌ نه‌ فقط‌ از فیلسوفان‌ و ریاضیدانان‌ و جغرافیدانان‌ نامبردار است‌، بلكه‌ از بزرگ‌ترین‌ مورخان‌ اسلام‌ و از نامدارترین‌ دانشمندان‌ جهان‌ است.

در دانش‌های‌ فلسفه‌ و ریاضی‌ یگانه‌ روزگار خود بود، و در طب‌ و نجوم‌ بسیار كوشیده‌ و ماهر گشته‌ بود.

از "بیرونی" كتب و رسالات بسیاری به جا مانده كه جمع سطور آن‌ها بالغ بر 13 هزار است. او در 65 سالگی رساله‌ای در بیان مولفات محمدبن زكریای رازی نوشت كه در آن تألیفات خود را نیز تا همین سال شرح داده و تعداد كتاب‌هایش را تا 113 نسخه برشمرده ‌است.

وی هم‌دوره بوعلی سینا بود و با او در اصفهان مكاتبه و تبادل نظر داشت، همچنین سفرهای بسیاری به هندوستان داشت و كتاب‌های مختلفی را از هندی به عربی ترجمه كرد.
ابوریحان نخستین دانشمند مشرق زمین است كه درباره حركت زمین به دور خورشید مباحثی را مطرح كرده است و رصد خسوف و كسوف، ساخت كره جـغـرافـیایی، طرح نظریه وجود قاره آمریكا، سیر نور و صوت، طول و عرض جغرافیایی و سمت قبله بلاد، چگونگی تعیین قبله و ساحت محراب مسجد و ... تنها بخش كوچكی از پژوهش‌ها و دستاوردهای تحقیقاتی بیرونی است كه تاثیرات شگرفی در علوم مختلف داشته است.

مهم‌ترین آثار او "التنجیم" در ریاضیات و نجوم، "آثار الباقیه" در تاریخ و جغرافیا، "قانون مسعودی" و كتاب "تحقیق ماللهند"، درباره اوضاع این سرزمین از تاریخ و جغرافیا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعی آن است.

دسترسی سریع