ماه "ربیع الاول" همانگونه كه از اسم آن پیداست بهار ماه ها می باشد؛ به جهت اینكه آثار رحمت خداوند در آن هویداست .
در این ماه ذخایر بركات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود آمده است، زیرا میلاد رسول خدا (ص) در این ماه است و مى توان ادعا كرد از اول آفرینش، زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده است . چرا كه او داناترین مخلوقات خداوند و برترین آنها و سرورشان و نزدیكترین آنها به خداوند و فرمانبردارترین آنها از او و محبوبترینشان نزد او مى باشد، این روز نیز برتر از سایر روزهاست و گویا روزى است كه كاملترین هدیه ها، بزرگترین بخشش ها، شاملترین رحمتها، برترین بركتها، زیباترین نورها و مخفى ترین اسرار در آن پى ریزى شده است .
پس بر انسان مسلمان كه برترى رسول خدا (ص) را قبول داشته و مراقب رفتار با مولایش مى باشد واجب است در این ماه به شكرانه ارازنی شدن آن نعمت بزرگ به عبادتی از سر شور و اشتیاق بپردازد،گرچه عبادات شبانه روزی عالمیان هرگز در خور چنین نعمتی نخواهد بود اما "آنچه سعی است ما در طلبش بنماییم".
مهمترین رویدادهای این ماه به شرح زیر است:
شب اوّل:
این شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یك حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این كه در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مكّه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مومنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداكارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید.
آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداكار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است» در حقّ آن حضرت نازل شد.
و در همین سال با هجرت رسول خدا(ص)از مكه به مدینه، سال هجری قمری، مبدأ تاریخ مسلمانان آغاز شد.
روز هشتم:
روز هشتم ربیع الاول، سال 206، طبق روایتى مصادف است با شهادت امام حسن عسكرى(ع) و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن الحسن ـ عجّل الله تعالى فرجه الشریف ـ آغاز گردید.
روز دهم :
روز ازدواج رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با حضرت خدیجه كبرى(علیها سلام) است به همین مناسبت روزه این روز به عنوان شكرگزارى مستحب شمرده شده است.
روز دوازدهم:
این روز مطابق نظر مرحوم شیخ كلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنّت، روز ولادت با سعادت نبىّ مكرّم اسلام(ص)است.
همچنین در این روز، رسول خدا(ص) بعد از 12 روز كه مسیر راه میان مكّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید و نیز روز انقراض دولت بنى مروان در سال 132 است.
روز چهاردهم:
در سال 64 در چنین روزى، یزید بن معاویه به هلاكت رسید.
وى پس از سه سال و نُه ماه خلافت كه همراه با جنایات عظیمى بود - كه مهمترین آن واقعه كربلا و شهادت ابى عبداللّه الحسین(ع) و یارانش مى باشد- از دنیا رفت.
یزیدبن معاویه در سنّ سى و هفت سالگى در منطقه «حوران» زندگى ننگینش به پایان رسید جنازه اش را در دمشق دفن كردند ولى اكنون اثرى از او نیست.
روز هفدهم:
میان علماى امامیّه، مشهور آن است كه روز هفدهم ربیع الاول، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبداللّه(ص) است و معروف آن است كه ولادتش در مكّه معظّمه، واقع شده است، و زمان ولادتش هنگام طلوع فجر، روز جمعه در سال عام الفیل بوده است. (عام الفیل سالى است كه ابرهه با لشكرش كه بر فیل سوار بودند به قصد تخریب كعبه آمد، ولىبه اذن خداوند باری تعالی همگى نابود شدند.)
همچنین در چنین روزى در سال 83 هجرى قمرى، ولادت امام صادق(ع) واقع شده است و از این جهت نیز بر اهمّیّت این روز افزوده شده است.
ماه ربیع الاول گرچه آغاز آن آمیخته با خاطره غم انگیز و اندوهبار شهادت امام حسن عسكرى(ع)است، ولى از آن جا كه میلاد مبارك حضرت ختمى مرتبت رسول گرامى اسلام(ص) مطابق روایت معروف، در هفدهم این ماه و طبق روایت غیرمعروف، در روز دوازدهم آن واقع شده و میلاد امام صادق(ع) نیز در هفدهم این ماه است، ماه شادى و جشن و سرور است.
از آن جا كه هجرت پیامبر اكرم(ص) كه سرچشمه دگرگونىِ عمیق در جهانِ اسلام و عزّت و شوكت مسلمین شد، و همچنین داستان «لیلة المبیت» در این ماه واقع گردیده، و آغاز امامت پربركت حضرت بقیة اللّه (ارواحنا فداه) همزمان با شهادتِ پدر بزرگوارش نیز مى باشد در مجموع از ماههاى بسیار پربركت و پرخاطره است، كه سزاوار است، همه علاقه مندان مكتب اهل بیت(علیهم السلام) آن را ارج نهند و گرامى بدارند.
منابع:
makaremshirazi.org
pajoohe.com
tebyan.net