درباره وقوع انقلاب اسلامی ایران روایت های مختلفی وجود دارد اما یك پژوهشگر انقلاب اسلامی و دانش آموخته علوم سیاسی معتقد است متاسفانه مدل هوشمندانه ای در رسانه های ایران برای خاستگاه این انقلاب و تاثیرات آن درجامعه كنونی وجود ندارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، رضا واعظی پژوهشگر علوم سیاسی و متخصص در حوزه انقلاب اسلامی در رابطه با دسته بندی راویان انقلاب اسلامی گفت: اصولا هر فرد متناسب با نگاه و دیدگاه های خود رویدادها را روایت می كند اما بخش قابل اعتنا نظرهای علمی و تخصصی است. اندیشمندان حوزه سیاست ، تاریخ و جامعه شناسی با روایات مختلف به بحث انقلاب ورود می كنند. به طور كلی نگاه به انقلاب در تمامی جهان منفی است ولی برخی از انقلاب ها در تاریخ این دیدگاه را تغییر داده است. انقلاب ایران نیز از این دست بود.
او درباره نگاه دوم گفت: این رویكرد مختص به نهادهای خاص است كه با نگاه های جهت دار به انقلاب اسلامی نگاه می كنند و دغدغه شان تحلیل رویداد واقعی نیست .
این گونه تحلیل ها و خروجی آنها در قالب كتاب ها و ایده هایی است كه در حوزه نظریه توطئه تقسیم بندی می شوند. به طور مثال افراد وابسته به خاندان پهلوی در تحلیل هایشان درباره انقلاب، آن را وابسته به اسرائیل و انگلیس و .. می دانند.
به گفته او گروه دیگری نیز با نگاه افراطی به انقلاب اسلامی نگاه می كنند و خارج از دایره علمی قضاوت می كنند كه تعداد آنها بسیار محدود و كم است.
واعظی خاطرنشان كرد: در مقابل گروه دیگری هم كه شامل كارشناسان داخلی می شوند از ابعاد مختلف انقلاب را بررسی كردند.
او هدف انقلاب اسلامی را هویت واحد جامعه دانست و گفت: برخلاف انقلاب هایی مانند فرانسه و روسیه كه هدف در آنها تقسیم قدرت بوده حضور همه طیف ها در انقلاب اسلامی ایران اعم از روستایی و شهری، بازاری و فرهنگی و ... مشهود بوده است. انقلاب ایران را نمی توان محدود به طبقه و قشرخاصی از جامعه كرد.
این پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی روایت های ژورنالیستی را روایتی دیگر از انقلاب اسلامی توصیف كرد و افزود: اتفاقا این روایت ها دارای ضریب نفوذ بالا در میان مردم هستند. مردم گزارش های تلویزیونی و مطبوعاتی را می بینند و با این نوع محتوا تماس بیشتری دارند.
واعظی در بخش دیگری از سخنان خود به نقصان جستارنویسی در مهمترین موضوعات انقلاب خبر داد و تصریح كرد: پس از 42 سال هنوز مهمترین موضوعات درباره انقلاب جستارنویسی نشده است. در این حوزه با كم كاری جدی مواجه و نیازمند تحقیق و مطالعه بیشتر هستیم.
او نسبت به نبود روایتگری مناسب برای انقلاب اسلامی انتقاد كرد و گفت: رسانه ها باید مثل برنامه تقویم تاریخ، انقلاب را به مردم معرفی كنند. اینكه ریشه های انقلاب از كجا و چرا شروع شد؟. مردم ایران تاریخ را دوست دارند و باید با منابع قوی انقلاب ایران را به آنها معرفی می كردیم.
واعظی منشاء این نقصان را حس عدم نیاز دولتمردان و بانیان انقلاب به این امر دانست و گفت: اتفاقا این چالش اساسی است كه برخی احساس می كنند انقلاب نیازی به معرفی و روایتگری مرجع ندارد. این در حالی است كه موسسات و بنیادهای زیادی با منابع مالی هنگفت در این زمینه فعالیت می كنند اما مسیری برای تبدیل تولیدات آنها به محتوای قابل فهم برای افكار عمومی طی نشده است.
او برای تامین این نیاز جامعه طرح هرم رسانه ای انقلاب اسلامی را مطرح كرد و توضیح داد: در این هرم هدف نخست متقاعدسازی نسل جدید است. آنها باید بدانند كه انقلاب به حق بوده و نتایج مثبت زیادی را برای آنها و نسل آینده دارد. در مرحله بعدی تولید محتوای مورد نیاز برای رسیدن به این هدف است. اینكه از چه مدل و ژانری باید برای رسیدن به این هدف استفاده كرد.
پژوهشگر كشورمان تصریح كرد: من معتقدم كه این سیستم نظامند برای معرفی انقلاب اتفاق نیفتاده و برعكس هدفمند و یا غیر هدفمند مسائل خیلی سطحی به مخاطب تزریق می شود و مخاطب را دچار پارادوكس می كند.
او مدل های معرفی انقلاب اسلامی را مدل های هوشمندانه ای ندانست و گفت: به طور مثال سریالهایی كه ساخته می شود برای شهروندان قابل هضم نیست. باید توجه داشت كه كاركرد فعالیتهای كنونی برای نسل آینده ای است كه هیچ تصویری از انقلاب و دستاوردهای آن ندارند و اتفاقا در این حوزه درست عمل نكردیم و به همین دلیل تصور نسل كنونی از انقلاب تصوری نزدیك به واقعیت نیست.
واعظی در همین راستا بر ضرورت جریان شناسی انقلاب در فضاهای دانشگاهی تاكید كرد و گفت: اگر روایت واقعی انقلاب را بگوییم و اینكه چه تشكل ها و گروه هایی در انقلاب نقش داشتند و اهداف آنها چه بوده و به طور كلی ریزش ها و رویش های انقلاب اسلامی چگونه بوده است می تواند به شناخت بهتر آن توسط نسل جدید كمك كند.
او همچنین از رویكرد قضاوت قبل از روایت نیز انتقاد كرد و گفت: به كاربردن این رویكرد باعث تحریف هایی می شود و به همین دلیل من با روایت ناقص كه به آیندگان آسیب بزند موافق نیستم. هر فردی بر اساس قضاوت خود روایت می كند بنابراین نباید سكوت كرد و باید روایت های درست ارائه شود.
پژوهشگر انقلاب اسلامی در ادامه سواد رسانه ای را پاشنه آشیل روایت های انقلاب اسلامی معرفی كرد و گفت: درك یك رویداد در موقعیت و چارچوب زمانی و مكانی خود باید بررسی شود. انقلاب در جنگ شرق و غرب اتفاق می افتد و این تاثیرگذاری آن را زیاد تر می كند. این مسائل باید در رسانه ها مطرح شود. مسئولیت رسانه های رسمی در چنین شرایطی بسیار جدی تر است. این رسانه ها باید در تولید محتوا درباره انقلاب اسلامی نگاه درست و صادق تاریخی را رعایت كنند.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه های اجتماعی با شناسه Tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.