به گزارش پایگاه اطلاع ررسانی رادیو تهران، مصطفی سمیعی نسب عضو هیات علمی دانشكده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) همزمان با 16 تیر روز مالیات در تقویم ایران با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران مالیات را یكی از مسائل حكمرانی و اقتصاد كشور دانست و گفت: یكی از مسائلی كه امروز جامعه ایران با آن مواجه است فرار مالیاتی و تاثیرات اجتماعی و اقتصادی آن است.
او در توضیح تفاوت اجتناب از پرداخت مالیات و فرار مالیاتی گفت: فرار كار غیرقانونی است و مُؤدّی طوری اظهارات را تنظیم می‌كند كه مالیات ندهد ولی در اجتناب از پرداخت مالیات مُؤدّی در اظهارات به سمتی می رود كه مالیات كمتری بپردازد.

عضو هیات علمی دانشكده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، عوامل موثر بر این دو را نرخ ها و بار مالیاتی عنوان كرد و افزود: نكته اینجاست كه هر میزان بار مالیاتی بالاتر رود از میزان دریافت دولت كاسته می شود. علت هم آن است كه چون فشار مالیاتی زیاد است كنشگر اقتصادی فعالیت را زیرزمینی پیش می برد تا مالیات كمتری پرداخت كند.

سمیعی نسب با بیان اینكه ضرورت دارد دولت طوری نرخ را تعیین كند كه بنگاه‌های رسمی به سمت اقتصاد زیرزمینی نروند، گفت: چند وقتی است كه در مجلس مالیات بر مجموع درآمد مطرح شده است كه در تمامی جهان مرسوم است و بهترین راهكار برای رهایی از این دست مسائل است.
به گفته او مالیات یكی از چهار منابع مهم تامین كننده بودجه برای كشور در كنار فروش دارایی ها، واگذاری شركت‌های دولتی و نفت عنوان كرد.

او افزایش پایه های مالیاتی را از راهكارهای ساماندهی مالیات در كشور معرفی كرد و گفت: از پایه های مرتبط با هر نفر مثلا شغل های دوم، ثروت هایی كه در بورس و بانك است و یا خانه هایی كه دارند است و در عین حال نرخ مالیات هم كاهش یابد.

او تورم را مالیات غیر مستقیمی دانست كه دولت از مردم می گیرد و توضیح داد: وقتی تورم زیاد می‌شود بار مالیاتی حقیقی افزایش می‌یابد و در عین حال قدرت خرید مردم كم می‌شود و انگیزه جدی برای صنوف خرده فروشی برای فعالیت غیر رسمی می‌شود، اظهارنامه ها نیز غیر واقعی ارائه می‌شود.

او سومین مساله ای را كه زمینه ساز فرار از مالیات می شود را بیكاری خواند و در توضیح اینكه بیكاری چطور به فرار مالیاتی ختم می‌شود، گفت: بالا رفتن نرخ بیكاری باعث افزایش كارهای غیر رسمی در جامعه می‌شود بنابراین بخشی زیادی از آنها امكان فرار مالیاتی برایشان فراهم می‌شود.

این كارشناس اقتصادی عوامل اجتماعی، عدم مبادله كامل اطلاعات و نبود سیستم نظارت و پیگیری در جامعه ایران را از عوامل موثر بر افزایش بسترهای فرار از مالیات دانست و افزود: همچنین مستقل نبودن سازمان امور مالیاتی و فعالیت آن در حد یك معاونت وزارت اقتصاد باعث می‌شود كه جایگاه سازمانی لازم در انگاره‌های عمومی نداشته باشد.

سمیعی نسب همچنین پیچیدگی و ابهام در قوانین مالیاتی كشور منفذهای زیادی برای فرار مالیاتی به وجود آورده است. وجود معافیت‌های زیاد مالیات‌ها، شیوه های سنتی پرداخت مالیات، عدم فرهنگ‌سازی مالیاتی كه مبتنی بر اعتماد متقابل دولت و مردم است از دیگر عوامل بسترساز فرار و اجتناب از مالیات است.