به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، سیف اله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران با اشاره به پیشینه شكل گیری ثبت احوال در ایران گفت: این تشكیلات از اواخر دوره قاجار –حدود 103سال قبل – به عنوان نخستین حوزه ثبت احوال راه اندازی شده است.

به گفته او 3 دی ماه روز ملی ثبت احوال نام گذاری شده است. در این روز نخستین شناسنامه برای خانمی با نام فاطمه ایرانی صادر شده است. پیش از این اسامی فرزندان و اعضا خانواده در حاشیه قرآن ثبت می شده است .

این پژوهشگر با بیان اینكه در سال 1297 نام خانوادگی افراد بر اساس حرفه آنها مشخص می‌شد، افزود: سلمانی، زارع، نجار، بقال، بارفروش و .. نام های خانوادگی آن دوران هستند كه هنوز هم بسیاری از آنها روی افراد باقی مانده است.

ابوترابی افزود: از سال 1304 در اغلب نقاط كشور ثبت احوال شكل گرفت و از آن به بعد همه شهروندان صاحب مدرك شناسایی كه شامل سند موالید و یا اظهارنامه می شود را دریافت كردند.

او درباره شرایط تغییر نام و نام خانوادگی شهروندان گفت: اگر كسی بخواهد نام خانوادگی را استفاده كند كه پیش از آن وجود داشته است باید از اولین نفری كه این نام خانوادگی برای او ثبت شده اجازه بگیرد. در واقع نام خانوادگی ها مالكیت معنوی دارند.

ابوترابی از بازنگری چندباره در قانون ثبت احوال گفت: سال 1368 برای نخستین بار قانون نام‌گذاری ها تغییر یافت. در این قانون امكان تغییر نام های خانوادگی نامتعارف كه در دو سه دهه اخیر اوج یافته بود فراهم شد.

سخنگوی سازمان ثبت احوال همچنین از سكونت‌محور شدن خدمات ثبت احوال خبر داد و افزود: در حال حاضر بیش از یك میلیون و 290 هزار سند الكترونیكی در ثبت احوال وجود دارد و تمامی خدمات در نزدیك ترین مكان به محل سكونت شهروندان ارائه می شود.

به گفته این مسئول امروزه نوجوانان بیشتر از هر قشری درخواست تغییر نام خانوادگی خود را دارند.

او درباره اولویت تغییر نام ها و نام های خانوادگی در ثبت احوال نیز گفت: اسامی مشترك بین زن و مرد از موارد اولویت‌دار تغییر در سازمان ثبت احوال است. به گفته او این تغییرات در نتیجه گواهی برخی از روانپزشك ها صورت می گیرد كه برخی شهروندان به علت نام نامناسب دچار افسردگی شده اند. پیش از این باید شهروندان برای تغییر به دادگاه مراجعه می كردند .

او درباره شرایط تغییر نام افزود: امروز در كمیته نام ها اسامی اعم از نام های مذهبی و غیر مذهبی تغییر می یابد ولی شرایطی كه برای تغییر نام باید لحاظ بشود این است كه باید فراوانی نام جدید بیشتر باشد یا مداركی مبنی بر ضرورت تغییر نام ارائه شود.

او درباره تاثیرات تغییرات اجتماعی بر روی نام گذاری ها گفت: در برخی از برهه های زمانی اسامی كه در سریال ها مطرح شده اند مثل ستایش فراوانی بیشتری یافته است.

این پژوهشگر از فراوانی 250 هزار نام در ایران خبر داد و گفت: با این حال هنوز هم افرادی هستند كه درخواست نام های خاص دارند.

او ریشه دار بودن را از الزامات موافقت كمیته تغییر نام ها در ثبت احوال دانست و افزود: همچنین اسامی جدید باید دارای معنا باشد. در این كمیته اساتید دانشگاه تهران، نمایندگان فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و همچنین كارشناسان ثبت احوال حضور دارند. برای اسامی قومیتی نیز نمایندگان قومیت های مختلف نظر می دهند.

او از اقبال شهروندان در سه دهه اخیر به اسامی فاطمه، حسین، علی، محمد و زینب خبر داد و گفت: در سال های اخیر نیز اسامی مانند رستا، حلما، نرسانا ، آیلین و ریحانه برای دختران مورد توجه بوده است. همچنین اسامی ایرانی برآمده از فرهنگ ایرانی مانند سلین، نیلا، دلوین و هانا نیز مورد توجه بیشتر شهروندان در سال های اخیر بوده است.

او همچنین از وجود نام و نام خانوادگی ممنوعه در ثبت احوال خبر داد و گفت: این اسامی با فرهنگ ، آداب و زبان فارسی مغایر و بیگانه هستند و اطلاعات مربوط به آن نیز در سایت ثبت احوال بارگذاری شده است.

امیر علی محمد زهرا فاطمه و جزو پر فراوانی ترین نام های ایرانی هاست.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.