به دلیل نابرابری های زیاد، یك طبقه الیگارشی در كشور شكل گرفته است كه ثروت های بزرگی به جیب زده اند. ثروت و قدرت دارند و اصلی ترین موانع تولید در كشور هستند چون سفته بازی و سوداگری دارند .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، حسین راغفر اقتصاددان با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران با بیان اینكه اقتصاد حاكم بر كشور ما اقتصاد لیبرال نیست، گفت: در دسته بندی های علمی اقتصاد نئولیبرال تداوم تاریخی لیبرالیسم نیست و اتفاقا برخی اوقات این دو ویژگیهای كاملا متضاد دارند. در شاخ افریقا یعنی فقیرترین و ایالات متحده و برخی كشورهای اروپایی كه ثروتمندترین كشورها در جهان هستند هر دو نظام اقتصادی لیبرال حاكم است.
این استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) درباره مختصات اقتصاد نئولیبرال گفت: این اقتصاد عموما با فعال كردن مجموعه ای از اصول اقتصادی كه با آزادسازی بازار همراه باشد صورت میگیرد. گردش سرمایه، كاستن رادیكال از تمهیدات دولت رفاه و حذف حمایت از اقشار آسیب پذیر، خصوصی سازی و برونسپاری خدمات عمومی حتی ارتش و زندان، جایگزینی مالیات صعودی با نزولی، تبدیل هر نوع نیاز بشری به بنگاه سودآوری كه بتواند تولید سود كند از وِیژگی های این نوع نظام است.
او به حركت جامعه ایران در سه دهه پس از جنگ در این فرایند اشاره كرد و گفت: مقررارت زدایی، آزادسازی قیمت ها، خصوصی سازی، آزادسازی تجارت خارجی ، رفع تمامی حمایت های اجتماعی از جمله یارانه به كالاهای اساسی و ... همه اینها به نام ارتقاء و كارایی بازار در كشور بوده است. با این هدف كه اقتصاد كشور را شكوفا كنند و بنگاه ها خلق شغل كنند . در حالی كه دولت ها با روی كار آمدن شعار دفاع از حقوق كارگر ، تحقق عدالت اجتماعی را داشتند ولی در ایران و در هیچ كجای دنیا با این رویكرد این اتفاق نیافتاده است.
او با بیان اینكه در ایران خود را، بری از اجرای اقتصاد نئولیبرال می دانند، تصریح كرد: در این سه دهه به اسم آزادسازی اقتصاد، تمامی این اقدامات صورت گرفته پیامدهای آن امروز در جامعه مشخص است.
این پژوهشگر فقر و رفاه اجتماعی در تفاوت اقتصاد لیبرال و نئولیبرال گفت: رابطه آنها با عدالت اجتماعی و رویكرد آنها به این موضوع تفاوت اصلی این دو نظام است. در نظام نئولیبرال گویی عدالت ستیزی دیده می شود ولی در واقعیت این مقوله ارزشی محسوب نمی شود.
او افزود: تفاوت اساسی آنها این است كه نظام نئولیبرال معتقد به تسری قواعدحاكم بر بازار به همه حوزه های حیات اجتماعی و فردی است. در این نظام نیازهای اساسی مردم مثل سلامت و بهداشت بر اساس بنیانهای برابرساز تغییر میكند و همه اینها اعم از اخلاقی، انسانی، سیاسی و فرهنگی در قابل كالا و خدمات عرضه میكنند. در این نظام بدن انسان به كالا تبدیل میشود و رابطه پزشك و بیمار به رابطه عرضه و خرید در خدمات تبدیل می شود و شاهد كالایی شدن همه پدیده های اجتماعی از جمله بدن انسان هستیم.
او افزود: بعد از جنگ در ایران با تغییر سیاست ها شاهد حذف یارانه های مسكن ، بروز مدارس انتفاعی و خصوصی، خودگردانی بیمارستان ها و .. .
راغفر تاكید كرد: آزادی در اقتصاد فقط آزادی در بازار نیست. در این نظام ثروت بیشتر و قدرت نیز بیشتر است. آزادی در عرصه های سیاسی و اجتماعی كم وجود دارد. تشكلهای مدنی، احزاب سیاسی، رسانه های آزاد باید بتوانند رای و نظر گروه های مختلف را اجرا كنند. بخشی از این آزادی از جنس توانمندسازی شهروندان است. ولی این ابعاد در ایران مغفول مانده است و فقط بر آزادی صاحبان سرمایه تاكید شده است.
او عریان ترین چهره اقتصاد نئو لبیرالیسم را مربوط به ایالت متحده آمریكا دانست و افزود: سیاست های بعد از جنگ 1982 تبدیل به یك بسته جهانی شد . این بسته برنامه تعدیل ساختاری در دهه 70 در امریكای لاتین را داشت. دموكراسی شعار این كشورها( شیلی و اوروگوئه) بود. همزمان با اجرای این بسته ها حكومتهای نظامی برای اعمال این سیاست ها و برای حفاظت از سرمایه امریكا در آمریكای لاتین سركار بودند.
این اقتصاددان با بیان اینكه اراده صاحبان سرمایه در ایران سیاست های اقتصادی را تعیین می كند، گفت: بعد از انقلاب بانك های خصوصی هم به سرمایه داران اضافه شدند. این ها با اختصاصی سازی سرمایه های مردمی به افزایش قدرت و ثروت خود پرداختند.
او با انتقاد از رویكرد كنونی در اقتصاد كشور گفت: این اقدامات در حدی است كه حتی طرفداران لیبرالیسم هم امروز جرات حمایت از این خصوصی سازی را ندارند.
او تصریح كرد: به دلیل نابرابری های زیاد، یك طبقه الیگارشی در كشور شكل گرفته است، ثروت های بزرگی به جیب زده اند. ثروت و قدرت دارند و اصلی ترین موانع تولید در كشور هستند چون سفته بازی و سوداگری سود دارند و غیرتولیدی هستند.
او با بیان اینكه این گروه بزرگترین مانع برای ترویج و توسعه تولید در كشور هستند، گفت: بانك های خصوصی غده سرطانی اقتصاد كشور هستند آنها منابع مردم را به ارز و سكه تبدیل كرده و علیه منافع مردم استفاده كرده اند . این منافع همگی به جیب الیگارش ها رفته است.
او درباره نقش دولت در شرایط كنونی گفت: بحث تغییر در شرایط كنونی بدون حاكمیت و دولت امكان پذیر نیست. در عین حالی كه نمیتوان بازار را آزاد بگذاریم باید به قانون اساسی و وظایف دولت در اقتصاد در این قانون برگردیم . در این شرایط است كه دولت می تواند از شهروندان پایبندی و وفاداری به دولت و حاكمیت را انتظار داشته باشید.
به گفته او دریافت مالیات نیز بخش مهم دیگری است كه باید محقق شود.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكههای اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقهمندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.