رئیس سازمان انرژی اتمی كشور با تاكید بر اینكه فناوری هستهای باید در خدمت مردم باشد گفت: تمركز كشور بر روی غنی سازی و چرخه سوخت در سالهای گذشته موجب شده تا به بخش های دیگر مثل تولید برق توجه كمتری شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتگو با برنامه پارك شهر رادیو تهران در پاسخ به این پرسش كه رهبری به قطع وابستگیها و بهرهبرداری صلحآمیز از انرژی اتمی تاكید دارند؛ تا چه میزان در تحقق دستور رهبری موفق بودیم و در بین كشورهای جهان در چه رتبهای قرار داریم؟ گفت: صنعت هستهای و فناوریهای نوین، جلوههای قدرت ملتها هستند. 5 فناوری هستهای، آی تی، بیوتكنولوژی، نانوتكنولوژی و هوافضا فناوریهایی هستند كه كشورهای ابرقدرت، آنها را عامل سلطه خود قرار داده و دسترسی دیگران به این فناوریها را به شیوههای گوناگون مدیریت میكنند. اساس این مدیریت ممانعت از دستیابی سایر كشورها به این فناوریها است.
دستیابی به فناوری هستهای به دلیل اینكه عامل پیشتازی و پیشرفت میشود از حساسیت بالایی برخوردار است و شرایط و ضوابط خاصی در حوزه هستهای اعمال میكنند.
تاكید رهبری سیادت علمی كشور است
وی افزود: رساندن كشور به سیادت علمی، مورد تاكید مقام معظم رهبری است و این سیادت علمی است كه قدرت آفرین است و برای رسیدن به این مرحله باید تحقیق و توسعه ی نتیجه گرا داشته باشیم. این نتیجه موجب پیشرفت میشود.
تحریمها باعث شد در فناوری هستهای به دانش بومی دست پیدا كنیم
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: فناوری هستهای در كشورمان از روز نخست با تحریم مواجه بوده و علیرغم ضوابط و مقرراتی كه در این حوزه وجود داشته برای دستیابی كشورمان به این علم همكاری نشده است و تحقیقات بهصورت خودكفا صورت گرفته به همین دلیل همواره عمق تحقیقات ما بیشتر شده و امروز به دانشی بومی دست پیدا كردیم.
این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش كه كارشكنیهای دشمنان در قالب ترور دانشمندان هسته ای شاید بهنوعی موجب وحشت جوانان برای ورود به این حوزه فناوری هستهای شده است برای جوانانی كه تمایل به تحصیل و فعالیت در این حوزه دارند چه اقداماتی صورت گرفته است؟ تاكید كرد: اساس پیشرفت در بخشهای علمی، سرمایههای انسانی است وقتی محیط ناامن میشود عملا ترس و یأس ایجاد میشود، هدف دشمن هم اعمال ترس و یأس بود كه اجازه ندهد ایران در این مسیر رشد كند و از انواع ترفندها از جمله تهدید، ترور، خرابكاری صنعتی، و اخلال استفاده كرده است. بهعنوانمثال در بعضی مواقع یك تحقیق با وجود یك فرد نفوذی به نتیجه درست نمیرسد یا یك تفكر نفوذی باعث میشود كشور به نتیجه مد نظر ما هدایت شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه كرد: با توجه به تاكیدات رهبری در راستای جهاد تبیین، با ساختن فیلم، سریال، موسیقی، بیان مطالب در میزگردها حقایق آشكار انقلاب اسلامی را بیان كردیم و این راه را ادامه خواهیم داد. به لحاظ سازماندهی و روشنگری مسائل ایمنی، امنیتی و اجرای ضوابط پادمانی را بهصورت سه لایه مدیریت میكنیم تا سازمان و نیروی انسانی ایمن باشد و بتواند همواره بانشاط ماموریت خود را ادامه بدهد.
فارغالتحصیلان رشتههای هستهای، آینده شغلی خوبی خواهند داشت
وی در ادامه خاطرنشان كرد: امروزه بسیاری از دانشگاههای كشور، رشتههای مرتبط با سازمان انرژی اتمی را دارند و بر اساس ارتباطی كه با دانشگاهها برقرار كردیم متقاضیان میتوانند از طریق تحصیلات تكمیلی با پژوهشگاههای علوم و فناوری هستهای گزینه پژوهشگاه یا دانشگاههایی كه رشته هستهای دارند این رشته را انتخاب كنند. با آینده تعریف شدهای كه در سند راهبردی داریم و فرصتهای شغلی كه در افق 20 ساله عرضه خواهد شد فارغالتحصیلان این حوزه آینده شغلی خوبی خواهند داشت و مورد حمایت سازمان انرژی اتمی هستند.
طی سالهای گذشته تمركز كشور بر غنیسازی اورانیوم بوده است
اسلامی در پاسخ به این پرسش كه از دستاوردهای فناوری هستهای كه مردم بهصورت مستقیم با آن در ارتباط هستند از جمله رادیوداروها و برق در چه جایگاهی قرار داریم؟ گفت: طی سالهای گذشته كشور بر روی غنیسازی و چرخه سوخت كه حساسیت بالایی دارد متمركز شده و به كاربرد فناوری هستهای در سایر بخشها بهویژه تولید برق توجه كمتری شده كه موجب عقبماندگی ما در این حوزه شده است.
فناوری هستهای باید در خدمت مردم باشد
معاون رئیسجمهوری در ادامه بیان كرد: ما باید به تاثیرات مستقیم فناوری هستهای بر زندگی مردم توجه بیشتری داشته باشیم به همین دلیل در بخش برق، احداث نیروگاه برق جدید 10 هزار مگاواتی را در دستور كار قراردادیم و تامین مالی ساخت این نیروگاه از طریق سرمایهگذاری خارجی و داخلی و فاینانس داخلی و خارجی و بودجه عمرانی انجام خواهد شد. تمهیدات اجرای این پروژه در بخش مطالعات اقتصاد هستهای انجام میشود.
سهام نیروگاهها میتواند وارد بازار سرمایه شود
این مقام مسئول در ادامه تاكید كرد: متاسفانه تاكنون به مساله اقتصاد هستهای توجه نشده است ما توجه به این حوزه را در دستور كار قراردادیم تا بتوانیم با یك نگاه متفاوت و غیردولتی منابع مالی را به این حوزه هدایت كنیم. نیروگاههای هستهای مزیت و بازدهی اقتصادی بالایی دارند و در بورسهای معتبر جهان سهام نیروگاههای هستهای دارای جایگاه ویژهای هستند و ایران هم میتواند از این الگو استفاده كند.
میتوانیم در زمره سازندگان نیروگاه اتمی قرار بگیریم
وی تصریح كرد: 12 سال پیش پروژه نیروگاه 360 مگاواتی كه با مشاركت خارجیها طرحریزیشده بود به دلیل عدم همكاری طرف خارجی متوقف شد. در این دوره با توجه به بلوغی كه در كشور و سازمان انرژی اتمی ایجاد شده تصمیم گرفتیم این نیروگاه را با اتكا به استعداد و ظرفیت صنعتی كشور بومیسازی كنیم. امروز این باور وجود دارد كه میتوانیم اولین نیروگاه اتمی تمام ایرانی كشور را احداث كنیم و در زمره سازندگان نیروگاه اتمی قرار بگیریم.
اسلامی در پاسخ به این پرسش كه فرآیند ساخت این نیروگاه چندساله است؟ گفت: ساخت نیروگاههای هستهای در مقیاس متوسط و بزرگ كه هزار مگاوات است بهصورت قطعی 7 تا 10 سال زمان میبرد اگر بتوانیم منابع را تامین كنیم تا بهصورت موازی این نیروگاهها ساخته شود دوره 20 ساله ساخت این نیروگاهها كاهش پیدا میكند.
فاز 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر با مشاركت روسها ساخته میشود
وی در پاسخ به این پرسش كه فاز 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر بومیسازی میشود و یا با مشاركت روسها ساخته خواهد شد؟ اذعان داشت: قرارداد ساخت این نیروگاهها با كشور روسیه معتبر است مساله تامین مالی حل نشده بود و بر اساس مذاكراتی كه در این چندماهه با طرف روسها داشتیم قصد داریم اجرای این پروژهها را توسعه بدهیم این در حالی است كه در اجرای این پروژه حدود 24 ماه عقبماندگی داریم.
اجرای اطلس پرتودهی در 12 قطب صنعتی كشور
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش كه پرتودهی و پلاسمای سرد چیست؟ گفت: یكی از مواردی كه امروز به آن میپردازیم تاثیرات فناوری هستهای بر زندگی مردم است. برای بخشی از جامعه این پرسش به وجود آمده است كه این فناوری هستهای چه تاثیر مثبتی بر زندگی ما داشته است كه باید تا این میزان تحریم را تحمل كنیم؟ مردم باید در جریان پیشرفتهای این حوزه باشند.
پرتودهی با استفاده از اشعه گاما یكی از دستاوردهای فناوری هستهای است، بر اساس مطالعاتی كه وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد كشاورزی داشته است اطلس پرتودهی را برای 12 قطب صنعتی در كشور طرحریزی كردیم. ساخت و تولید قطعات هم توسط شركتهای دانشبنیان و شركتهای وابسته در دستور كار قراردادیم تا این شركتها بتوانند محصولات كشاورزی و صنعتی را با استفاده از فناوری پرتودهی را زیرپوشش خود قرار دهند. بنابر اعلام جهاد كشاورزی 30 درصد محصولات به دلیل عمر كوتاه و آسیبپذیری بالا خیلی زود فاسد میشود این دورریز 30 درصدی در اقتصاد كشور تاثیر به سزایی دارد.
به همین دلیل دستیابی به فناوری پرتودهی تأثیر به سزایی در بهبود اقتصاد كشور خواهد داشت. خیلی تلاش كردیم اولین نمونه دستگاههای كه از این تفكر ساخته میشوند را 20 فروردینماه رونمایی كنیم كه موفق نشدیم، لذا مردادماه از اولین سری این دستگاهها رونمایی خواهد شد. استفاده از این دستگاهها آفتپذیری محصولات را از بین میبرد ضمن اینكه موجب افزایش انبارمانی محصولات خواهد شد.
پلاسمای سرد وارد فاز بالینی شده است
وی در ادامه در خصوص پلاسمای سرد اینگونه توضیح داد: پلاسمای سرد دستاوردی است كه ارزش فوقالعادهای دارد و متشكل از دو بخش است. بخش اول این دستاورد در حوزه مبارزه با سرطان كاربرد دارد كه فاز آزمایشگاهی آن به اتمام رسیده است و وارد فاز بالینی خواهد شد كه امیدواریم با هماهنگی وزارت بهداشت این زمان را كوتاه كنیم تا بیماران مبتلابه سرطان بتوانند از این تكنولوژی استفاده كنند. دیگر بخش پلاسما در خصوص سمزدایی پسته است. متاسفانه پستههای تولید ما دچار آفت شده و به باغداران و صادركنندگان ما لطمه وارد كرده است.
اولین نمونه این دستگاه روز گذشته 20 فروردینماه رونمایی شد و این دستگاه در اختیار شركتهای صادركننده پسته قرار خواهد گرفت تا بتوانند با استفاده از تكنولوژی پلاسمای سرد آفت آفلاتوكسین را از بین ببرند و ماندگاری پسته را افزایش دهند.
از پلاسمای سرد در درمان سرطانهای بالاتر از گردن و درمان سلولهای سرطانی و تومورها استفاده میشود و آثار جانبی ندارد و وارد فاز بالینی خواهد شد.
1400؛ سال رنسانس هستهای بود
معاون رئیسجمهوری اظهار داشت: هدف دشمن از بین بردن صنعت هستهای ایران بوده و هست. در مذاكرات برجام ایران محدودیتهایی را در بحث غنیسازی اورانیوم و ساخت صلاح هستهای پذیرفت. ذهن باطل و رویكرد فعال آنها در تخریب و تهدید ایران باعث شد ایران این محدودیتها را برای اعتمادسازی بپذیرد تا آنها به بهانه این اعتماد ایران را تهدید نكنند.
طرفین مذاكره برجام هیچكدام به تعهدات خود عمل نكردند و ایران با اقدام راهبردی مجلس و قانونی كه وضع كرد بازگشت از تعهدات برجامی را آغاز كرد و در سال 1400 برای بازگشت از تعهدات یك رنسانس هستهای داشتیم و ارتقاء ظرفیت غنیسازی ایران باعث شد طرفین مذاكرات اعتراف كنند كه فشار حداكثری بر ایران نتیجه نداشته است و باید با ایران تعامل كنند. درنتیجه ظرفیت صنعت هستهای ایران دلیل اصلی بازگشت طرفین برجام به مذاكرات بود.
مذاكرات دورههای جدید برای بازگشت به تعهدات به این دلیل بوده كه ایران فراتر از مرتبهای بوده است كه آنها تصور میكردند. بازگشت ایران به تعهدات برجام باید متقابل باشد بهگونهای كه هر گام ایران در پایبندی به تعهدات متوازن با اقدامات آنها باشد تا بار دیگر تجربه پیشین رخ ندهد.
آژانس بینالمللی اتمی ،مشكلی با برنامه هستهای ایران ندارد
اسلامی تاكید كرد: آژانس هیچ مشكلی با برنامه هستهای ایران ندارد زیرا ما طبق پادمان عمل میكنیم و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نمیتواند با ایران مخالفت كند. مشكل ما گروه 1+5 است و اینها هستند كه نمیخواهند ایران وارد كلوپ هستهای شود ما طبق زبان و مدل خودشان با آنها رفتارمیكنیم و كوتاه نمیآییم و رفتار متقابل خواهیم داشت. این روند به این دلیل است كه تجربه گذشته تكرار نشود ضمن اینكه بیش از این سایر كشورها بهانهای نداشته باشند كه بخواهند ایران را تحریم كنند. از میان بردن بهانههای طرفین برجام منجر به لغو تحریمها خواهد شد.
در صورت تعلل كارگروه برجام ،راكتور اراك با سوخت بومی راهاندازی میشود
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش كه راهاندازی مجدد راكتور اراك چند سال زمان میبرد؟ گفت: راكتور اراك بر اساس طراحی جدیدی كه صورت گرفته و با ملاحظات كشورمان در حال پیشرفت است. در سند برجام اینگونه تعهد شده بود كه سوخت راكتور اراك برای اولین و دومین بار از جانب آنها تامین شود و ازآنپس سوخت ایرانی در این راكتور قرار بگیرد كه به تعهد خود عمل نكردند و در مرحلهای هستیم كه سوخت ایرانی در این راكتور به كار میگیریم. در دور جدید مذاكرات بحثهای طاقتفرسایی صورت گرفته است و نمیتوانیم پروژه را به مدت 5 سال متوقف كنیم و اعلام كردیم اگر بخواهند بازسازی این راكتور را متوقف كنند دلیلی نمیبینیم به مسیری كه در برجام توافق شده است ادامه بدهیم و باید بپذیرند طبق ضوابط آژانس بینالمللی انرژی اتمی سوخت ایرانی این راكتور را آزمایش كنند. مراحل فنی برای تصمیمگیری در این حوزه سهم بیشتری نسبت به مسائل سیاسی دارد و كارگروه برجام باید برای قرارگیری سوخت ایرانی در راكتور اراك تصمیمگیری كند و برای اجرای آن 3 ماه زمان تعیینشده است كه مذاكرات مقدماتی آن آغازشده و امیدواریم زودتر به نتیجه برسیم. سوخت این راكتور بهصورت مجازی طراحیشده است و سوخت ایرانی خواهیم ساخت اگر سوخت ایرانی را تایید كردند كه كار انجام میشود و اگر تایید نكردند تولید سوخت را ادامه خواهیم داد و در راكتور قرار خواهیم داد.
آژانس همچنان به تصاویر دوربین مراكز هستهای دسترسی ندارد
این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش كه پیشازاین عنوان كردید تصاویر دوربین نظارتی در مراكز زیر نظر آژانس بینالمللی اتمی ضبط میشود ولی در اختیار آنها قرار نمیگیرد آیا این روند همچنان ادامه خواهد داشت؟ تصریح كرد: طبق سند برجام 17 نقطه دوربین اضافهتر از پادمانی نصبشده است تا تعهدات برجامی ایران را كنترل كند از وقتیكه طرفین مذاكره از برجام خارج شدند به آنها اجازه دسترسی به این دوربینها را ندادیم. دوربینها كار میكند وقتی كارت حافظه آن پر میشود كات حافظه آن پلمپ میشود و كارت حافظه دیگری در دوربین قرار میگیرد و این روال همچنان ادامه دارد.
یكی نمایندگان مجلس پیشازاین عنوان كردند كه خطر ترور دانشمندان هستهای را تهدید میكند و تاكید كردند حفاظت فیزیكی از این دانشمندان باید تشدید شود، آیا سازمان انرژی اتمی در محافظت از دانشمندان هستهای سهیم است یا خیر؟ گفت: یك نظام حفاظتی و امنیتی متفاوتی را اجرایی كردیم و به یاوری خداوند در طرح چیدمانی و استقرار و عملكردها از یك نظام قدرتمندتری تبعیت خواهیم كرد.
نیروی انسانی سرمایه اصلی حوزه هایتك است
معاون رئیسجمهوری افزود: سرمایه اصلی حوزه هایتك نیروی انسانی است. سازمان انرژی اتمی با معدل سن جوانی كه دارد سازمان آینده داری است و هدف مهم ما این بود كه یك تصویری از آینده ارائه بدهیم و نقشه راه داشته باشیم و برنامههایمان را بر اساس ریلگذاری كه انجام دادیم اعلام كنیم تا همه با یك باور مشترك و همت همهجانبهها و با تعریف كردن نقشها و مسئولیتها برای كسانی كه میتوانند در این حوزه نقشآفرینی كنند بتوانیم یك جریان بزرگ برای دستیابی به اهدافمان پایهگذاری كنیم كه به لطف خداوند این هدف محقق شد.
امروز هم مردم و هم كاركنان سازمان انرژی اتمی از شور و امید بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شدند و به لطف خداوند سازمان انرژی اتمی امسال پیشرفتهای تصاعدی را به ثبت خواهد رساند.
آماده ارائه دستاوردهای هستهای به كشورهای دیگر هستیم
اسلامی در پاسخ به این پرسش كه آیا برای تبادلات علمی و عرضه محصول این حوزه به كشورهای همسایه رایزنیهایی صورت گرفته است؟ گفت: كشورمان به لحاظ توسعه اجتماعی و اقتصادی باید جغرافیای اقتصادی خود را گسترش بدهد و محصولات و یافتههای خود را به نقاط مختلف دنیا صادر كند. در بحث انرژی هستهای به آژانس بینالمللی اتمی اعلام كردیم آمادگی داریم بر اساس ظرفیتهایی كه داریم به سایر كشورها خدمات ارائه بدهیم. در بحث رادیو دارو به 9 كشور دنیا صادرات داشتیم كه به دلیل كرونا و مشكلات حملونقل دچار ركود شد كه مجدد این روند آغازشده و به دنبال گسترش صادرات هستیم همچنین در بحث صنعتی و آموزش و توسعه منابع انسانی گفتگوهایی با كشورهای مختلفی داشتیم كه با كمك آژانس اتمی این روابط را گسترش خواهیم داد.
معاون رئیسجمهوری تاكید كرد: رشد جایگاه ایران برای ما هدف روشن و مقدسی است و برای آن تا پایان جان ایستادهایم و تلاش برای پیشرفت كشور از اهداف انقلاب اسلامی است و ما سرباز انقلاب اسلامی هستیم.
مهندس اسلامی در پاسخ به پرسش یك از شنوندگان برنامه مبنی بر اینكه آیا شاخصهای هزینه و فایده انرژی هستهای در كشورمان بررسی شده است یا خیر؟ گفت: بهعنوان مثال برای ساخت نیروگاه اتمی بوشهر حدود 2 میلیارد دلار هزینه كردیم كه 52 میلیارد كیلووات برق تولید كرده است. اگر میخواستیم از سوخت فسیلی استفاده كنیم و با بشكه نفت معادلسازی كنیم، معادل 80 میلیون بشكه نفت صرفهجویی شده است، اگر این تعداد بشكه نفت به نرخ فعلی 8 میلیارد دلار میشود. طی این 7 سال 3.5 مرتبه هزینه صرف شده برای ساخت این نیروگاه را به دست آوردیم اینیكی از فایدههای هزینههای صورت گرفته در این حوزه است.
دستیابی به چرخه سوخت هستهای قدرت آفرینی میكند و این قدرت را بادانش بومی بدست آوردیم. ضمن اینكه در بخش سلامت نیز با تولید رادیوداروها سالانه حدود 80 میلیون دلار صرف جویی اقتصادی داریم. سالانه یكمیلیون بیمار از رادیو داروهای تولید داخلی استفاده میكنند كه بسیار ارزشمند است.
وی تصریح كرد: دشمن به دنبال القای این است كه ایران به دنبال ساخت بمب اتمی است در دكترین دفاعی و امنیت ملی ایران تسلیحات كشتارجمعی وجود ندارد. مقام معظم رهبری بر روی ساخت موشك نقطهزن تاكید دارند زیرا در استراتژی دفاعی و باور دینی جمهوری اسلامی ایران دفاع نقطهای به این معنا است كه باید به نقطهای كه به ما آسیب وارد میكند آسیب وارد كنیم نه مردم بی گناه. كشور ما به دنبال پیشرفت است كه وارد این حوزه شده است.
صنعت هستهای كشور از بالاترین مرتبهای ایمنی برخوردار است
این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش كه آیا صنعت هستهای كشور ایمن است؟ اظهار داشت: صنعت هستهای دوران گذاری را طی كرده است. بعد از حادثه چرنوبیل اینطور القا شد كه صنعت هستهای ایمن نیست و باید فناوری دیگری جایگزین این تكنولوژی شود. برگشت به استفاده از انرژی هستهای به دلیل محدودیت سوخت فسیلی و رشد تكنولوژی و صنعتی و قابلیتهای صنعتی باعث شده نیروگاههای اتمی از امنیت بالایی برخوردار باشند. در ایران نیز مركز ملی نظام ایمنی هستهای كشور متولی ایمنی است و بخشهای هستهای از بالاترین مرتبههای امینی برخوردار است.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وبسایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكههای اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقهمندان میتوانند برنامههای رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهرهبرداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاعرسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.