به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، صالح قاسمی كارشناس تحولات جمعت در گفتگو با سعادت آباد رادیو تهران گفت: تحولات جمعیتی موضوع كلانی است كه متغیرهای بسیاری در آن نقش دارند. از جمله ی این موارد می‌توان به مسائل اقتصادی، فرهنگی، معماری و سبك زندگی فردی افراد اشاره كرد.

وی افزود: فعالیت رسانه‌ها و پیامهایی كه در جامعه همه گیر(وایرال) می‌شود همه بر موضوع جمعیت به صورت مستقیم تاثیر می‌گذارد اما از دیدگاه من شرایط اقتصادی و نگرش اجتماعی به فرزند‌آوری، مهمترین متغیرهایی هستند كه فرزندآوری خانواده‌ها را دچار تحول می‌كنند.

این كارشناس حوزه جمعیت در پاسخ به این پرسش كه مسئولان در این تغییر و تحول چه سهمی داشتند؟ گفت: بخشی از موانع فرزندآوری در خانواده‌ها موانع اقتصادی است كه باید توسط نظام حاكمیتی كشور برطرف شود. سیاست‌های جمعیتی و طرح جوانی جمعیت كه در مجلس تصویب شده به دنبال رفع موانع اقتصادی است ولی رفع موانع اقتصادی به تنهایی كافی نیست وحتی اگر خانواده‌ها موانع اقتصادی نداشته باشند الزاما منجر به فرزند‌آوری نمی‌شود، ما باید نگرش جامعه را اصلاح كنیم و نگاه جامعه به فرزند به شكل یك سرمایه باشد در اینصورت است كه ما می‌توانیم از سیاست‌های جمعیتی نتیجه بگیریم.

وی افزود: نگرانی والدین نسبت به فرزندانشان درست است اما متأسفانه ما مشاهده می‌كنیم گاهی این نگرانی ها منجر به تصمیمی می‌شود كه نه تنها به فرزندانمان كمك نمی‌كند بلكه شرایط او را حادتر می‌كند. به طورمثال خانواده برای اینكه به رفاه بیشتر و تربیت درست فرزند خود برسد به داشتن یك فرزند اكتفا می‌كنند. اما آنچه كه ما امروز می‌بینیم تك فرزندی است كه با دغدغه و دلسوزی خانواده اتفاق می‌افتد به فرزندان ظلم می‌كند آنها را از بعضی تجارب زندگی و داشتن بسیاری از روابط ضروری عاطفی و احساسی در خانواده محروم می‌كند و آینده آنها را در روابط اجتماعی دچار چالش می‌كند. ما باید بدانیم كه آینده ی خانواده ی ما و فرزند ما با كاهش فرزندآوری دچار چالش می‌شود.

قاسمی گفت: درحال حاضر مطالعات ما نشان می‌دهد كسانی كه با الگوی تك‌فرزندی بزرگ شده اند ریسك طلاق در زندگی آینده آنها بیشتر است، كسانی كه با این الگو زندگی می‌كنند در آینده مشكلات روحی روانی را تحت عنوان سندروم "آشیانه ی خالی" تجربه می‌كنند كه به دلیل فقدان روابط عاطفی عمیق با فرزندان است. متأسفانه ما این موارد را به خانواده‌ها نگفتیم اگر این موارد برای خانواده‌ها تبیین بشود و صد البته اگر مسئولان و دولتمردان به حمایت از خانواده كرده و مشكلات و موانع را برطرف كنند ما هنوز هم خانواده ایرانی را فرزند‌دوست و فرزندخواه می‌دانیم.

این كارشناس جمعیت در پاسخ به این پرسش كه چه میزان از جمعیت یك كشور باید جوان باشد تا بگوییم یك كشور استاندارد داریم؟ افزود: عدد جمعیت را برای هیچ كشوری نمی‌توانیم تعیین كنیم اما می‌توانیم بگوییم تعریفی در دنیا تحت عنوان گروه سنی كار و فعالیت وجود دارد كه بر اساس این تعریف بین المللی، گروه سنی 15 تا 64 گروه سنی كار و فعالیت است كه باید بیش از 60 درصد جامعه را تشكیل دهد، یعنی این گروه باید كار كنند تا افراد زیر 15 سال و بالای 64 سال تأمین شوند اگر این گروه كاهش پیدا كند علاوه بر آسیب‌هایی كه به خانواده و فرد وارد می‌شود اقتصاد كشور دچار چالش جدی خواهد شد.

وی در ادامه گفت: كشورهایی مثل ژاپن كه تكنولوژی‌های بسیار پیشرفته‌ای دارند به دلیل بهم ریختگی ساختار جمعیتی، به خاطر اینكه نتوانستند گروه سنی كار و فعالیت را كنترل كنند به كشورهایی تبدیل شده اند كه نرخ اقتصادشان منفی شده است و جزو كشورهای بدهكار در عرصه بین الملل هستند و آینده خوبی نخواهند داشت.
قاسمی گفت: ما امروز به جمعیت جوان نیاز داریم چون اقتصاد برای ما مهم است و این جوان‌ها هستند كه باید اقتصاد را مدیریت كنند.

وی در پاسخ به این پرسش كه آیا مشوق‌های كوتاه مدت و بلند مدتی كه در طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در نظر گرفته شده تاثیرگذار خواهد بود یا خیر؟ گفت: با عرض تاسف باید بگویم دولت فعلی طی 8 سال مدیریتش از خانواده وفرزندآوری حمایت نكرد. این مشوق‌ها هنوز روی كاغذ است و اجرایی نشده در صورت تحقق، از نظر من لازم است ولی به هیچ وجه كافی نیست.
وی در پایان افزود: به عقیده من این طرح، قدم اول حمایت از خانواده است باید در قدم‌های بعدی موانع دیگری كه در حوزه اقتصاد و نگرش جامعه به فرزند‌آوری است؛ اصلاح شود. گمان می‌كنم دولت آینده ظرفیت‌های مناسبی دارد تا وارد این حوزه شود و 10 سال پایانی پنجره ی جمعیت در ایران با دولت آینده مصادف شده است كه باید هرچه زودتر از این فرصت استفاده كند وگرنه خیلی زود به یك كشور سالمند تبدیل می شویم.

صالحی در پاسخ به این پرسش كه چقدر زمان می‌برد تا به وضعیت ایده‌آل جمعیت برگردیم گفت: می‌توانیم در یك دهه نرخ باروری را به بالاتر از سطح جانشینی برسانیم. نرخ باروری میانگین تعداد فرزندانی است كه یك زوج دارند. در حال حاضر میانگین این حوزه حدود 1.6 دهم تا 1.7 دهم فرزند یعنی كمتر از 2 فرزند در سطح ملی است. به عقیده من اگر سیاست‌ها و قوانین به درستی اجرا شود و اراده ای در نظام مدیرتی كشور وجود داشته باشد ما طی یك دهه می‌توانیم به نرخ 2.5 فرزند به ازای هر زن برسیم و این نرخ باروری 2.5 می‌تواند ما را از این چالش و بحران عبور دهد.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.