یك فعال بازار سرمایه معتقد است دولت با توجه به شرایط اقتصادی مجبور است اوراق منتشر كند. اما برای بهبود شرایط ، دولت باید تولید را رونق دهد تا برای دریافت مالیات دچار مشكل نشود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، برنامه گفتاورد اولین روز بهمن با موضوع نقش و تاثیر بازار سرمایه بر تامین مالی واحدهای تولیدی با حضور صادق قاسمی كارشناس بازار سرمایه و عضو هیات مدیره یكی از شركتهای سبدگردان بورس، مهدی سوری مدرس و فعال بازار سرمایه، محمد امین قهرمانی معاون پذیرش ناشران و اعضای شركت بورس تهران و وحید روشنقلب مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس بر روی آنتن رفت.
روشنقلب: امسال 60 شركت از طریق سرمایه و فرایند انتشار اوراق، تامین مالی كردهاند
وحید روشنقلب مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس در ابتدای این گفتگو با بیان اینكه تامین مالی شركتها از طریق بازار سرمایه در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است گفت: امسال 60 شركت از طریق سرمایه و فرایند انتشار اوراق تامین مالی كرده اند كه نسبت به سال گذشته 62 درصد افزایش یافته است.
روشنقلب: اوراق بازار سرمایه با نرخ سود اسمی 23 درصد منتشر میشود
او گفت: اوراق با نرخ سود اسمی 23 درصد منتشر میشود اما هزینههای متعهد خرید، بازارگردان و ضامن اوراق هم باید توسط متقاضیان پرداخت شود. این مبلغ به نرخ تامین مالی بازار واقعی و خارج از ساز وكار نرخگذاری دستور كاری وابسته است چون منابع این اوراق باید توسط صندوقهای سرمایهگذاری و شركتهای تامین سرمایه و متناسب با نرخ بازار تامین شود. 23 درصد نرخ اسمی است اما میتواند تا 35 درصد هم افزایش یابد.
روشنقلب: طبق قانون بودجه دولت برای انتشار اوراق در بازار سرمایه مجوز دارد
او در پاسخ به اینكه آیا دولت برای تامین كسری بودجه از انتشار اوراق در بازار سرمایه استفاده میكند؟ گفت: طبق قانون بودجه دولت برای انتشار اوراق در بازار سرمایه مجوز دارد و تامین مالی دولت نسبت به شركتهای غیر دولتی بسیار بالاتر است. شركتهای خصوصی حدود 25 درصد این اوراق را منتشر كرده اند.
روشنقلب: امسال دولت 200 و شركتهای خصوصی 43 همت اوراق منتشر كردهاند
روشن قلب افزود: امسال دولت 200 همت و شركتهای خصوصی 43 همت اوراق منتشر كردهاند اما بازار سرمایه محدودیتی در تامین مالی شركتها ندارد. 56 همت هم به شركتها موافقت اصولی داده ایم تا اوراق را منتشر كنند.شركتهایی كه دستورالعملها را رعایت كردند و طبق صورتهای مالی حسابرسی شده توان بازپرداخت اوراق را دارند امكان دریافت مجوز را خواهند داشت.
روشنقلب: طبق قوانین، پرداخت حقوق و دستمزد از منابع بازار سرمایه برای دولت ممنوع است
وی با تاكید بر اینكه در دنیا بخشی از تامین مالی دولتها از طریق بازار سرمایه انجام میشود گفت: البته طبق قوانین پرداخت حقوق و دستمزد از این منابع برای دولت ممنوع است و این منابع باید برای مثال صرف بازپرداخت بدهی پیمانكاران شود.
روشنقلب: سازمان بورس در خصوص اوراق، نظارتی بر عملكرد دولت ندارد
او گفت: سازمان بورس در خصوص اوراق، نظارتی بر عملكرد دولت ندارد. بر اساس قانون بودجه و طبق مصوبه مجلس، دیوان محاسبات و سازمان برنامه و بودجه مسئولیت نظارت بر عملكرد دولت در این حوزه هستند.
روشنقلب: بورس بر عملكرد شركتهای تامین مالی بازار سرمایه نظارت دارد
روشن قلب با تاكید بر اینكه بورس بر عملكرد شركتهای تامین مالی بازار سرمایه نظارت دارد اضافه كرد: شركتهایی كه در بازار سرمایه تامین مالی میكنند به سازمان اعلام میكنند كه این تامین مالی در چه حوزه ای استفاده خواهد شد. بعد از انتشار اوراق هم شركتها موظف هستند مدارك مربوط به مصارف را كه طبق درخواست آنها بوده برای سازمان ارسال كنند تا توسط سازمان بورس تایید شود. سازمان هم عملكرد آنها را كنترل میكند تا مصارف در مسیرهای دیگر نبوده باشد.
وی افزود: سازمان بورس بر عملكرد شركتهای تامین مالی طبق صورتهای مالی و اطلاعات موجود نظارت دارد اما این نافی تخلف یك شركت در یك بازار دیگر نیست.
سوری: بهره وامهای شركتها تامین مالی به شدت پایینتر از تورم است
مهدی سوری مدرس و فعال بازار سرمایه در ادامه این گفتگو با اشاره به نرخ تورم بسیار بالا و پایین بودن نرخ اقتصادی و منفی بودن نرخ بهره در كشور گفت: بهره وامهایی كه توسط شركتها تامین مالی میشود معمولا به شدت پایین تر از تورم و برخی اوقات به شدت بالاتر بازدهی فعالیت اقتصادی شركتها است. در عین حال كه این تامین مالی برای شركتها سنگین است این رانت و مطلوبیت را هم در پی دارد كه این منابع در حوزه كالا و ملك سرمایهگذاری شود.
سوری: منابع مالی باید به سمت حوزه تولید هدایت شوند
او گفت: این مشكل زمانی حل میشود كه تورم و رشد اقتصادی یك مسئله شود و منابع مالی به سمت حوزه تولید هدایت شوند. موضوع مهم این است كه تولید باید بصرفد تا سرمایه به سمت آن هدایت شود. با تسهیلات تكلیفی و اجبار مجموعه تامین سرمایه نمی توانیم سرمایه را به زور به سمت تولید ببریم.
سوری: در اقتصادی كه نرخ بهره به شدت پایین تر از تورم است؛ گرفتن وام، رانت است
وی با بیان اینكه شركتهای تامین سرمایه برای انتشار اوراق در بازار سرمایه 23 تا 36 درصد ، پول هزینه میكنند گفت: در اقتصادی كه نرخ بهره به شدت پایین تر از تورم است؛ گرفتن وام در این شرایط نوعی رانت است و همه دوست دارند وام بگیرند و دولت هم این را پذیرفته است.
سوری: بانك مركزی سقف ضمانتنامههای بانكی را محدود كرده است
وی گفت: مواردی هستند كه عرضه اوراق را محدود میكنند. اول اینكه بخش عظیمی از این اوراق برای تامین مالی دولت گرفته میشود. دوم اینكه اوراقی كه در بازرا سرمایه ضمانت نامه بانكی نخواهند بسیار كم هستند و سوم اینكه بانك مركزی هم سقف ضمانت نامه بانكی بانك ها را محدود كرده است و بسیاری از شركتهایی كه میخواهند تامین مالی را انجام دهند نمیتوانند ضمانت بانكی تهیه كنند.
سوری: زمانیكه بانكها مشكل پیدا میكنند بازار سرمایه هم دچار مشكل میشود
او افزود: 70 تا 80 درصد مجموعه تامین سرمایه به بانك ها وابسته هستند و زمانیكه بانك ها مشكل پیدا میكنند بازار سرمایه هم دچار مشكل میشود.
سوری: ابزارهای سازمان بورس، عرضه اوراق مالی را محدود كرده است
وی با بیان اینكه بخش خصوصی حداقل 4 برابر اوراقی كه منتشر كرده درخواست دارد اما به دلیل محدودیتهای موجود، امكان انتشار ندارد گفت: اصل ساده ای از اقتصاد میگوید قیمت هر چیزی كه كمیاب شود بالا میرود و این در مورد تامین مالی هم مصداق دارد. ابزارهای سازمان بورس، عرضه را محدود كرده است. وقتی عرضه اوراق محدود میشود، رقابت بوجود میآید و نرخ بهره بالا رفته و صرفه اقتصادی تامین مالی بویژه برای شركتهای كوچك كاهش مییابد.
سوری: بخش زیادی تسهیلات بانكی كارآفرینی به خرید املاك اختصاص پیدا میكند
او گفت: بخش زیادی تسهیلات بانكی كارآفرینی و حمایتی به خرید املاك اختصاص پیدا میكند كه اتفاقا خوب هم هست. سازندگان خُرد عملا نمیتوانند تامین مالی داشته باشند چون فقط شركتهای بزرگ تامین مالی دارند.
سوری: باید سود دلالی با افزایش سود شركتها كم شود
او تاكید كرد: اساسا دو نرخی بودن در اقتصاد فسادآور است.شفافیت، ضد فساد است و باید سود دلالی با افزایش سود شركتها كم شود.
سوری: دولت مجبور است برای پرداخت تعهدات، اوراق منتشر كند
سوری با تاكید بر اینكه همه دولتها تامین مالی انجام میدهند گفت: دولت مجبور است اوراقی منتشر كند كه به وسیله آن تعهدات سال قبل را پرداخت كند.
سوری: اگر رونق تولید نداشته باشیم؛ دولت برای دریافت مالیات دچار مشكل میشود
او تاكید كرد: اما اگر دولت درآمد نداشته و بورس ایزوله باشد و تورم بالا و ناپایدار داشته باشیم ، رونق تولید نداشته باشیم و كسب و كار شكل نگیرد دولت برای تامین نیازهای خود و دریافت مالیات با مشكل مواجه خواهد شد. دولت باید تورم و مخارج خود را كنترل كند . باید با رونق تولید برای خود تنوع مالیاتی ایجاد كند.
او افزود: فروش اوراق توسط دولت در بازار سرمایه تورم كمتری نسبت به قرض از بانكها ایجاد میكند.
قهرمانی: سرمایهگذار با تورم 44 درصدی پول خود را با بهره 23 درصد قرض میدهد؟
قهرمانی معاون پذیرش ناشران و اعضای شركت بورس تهران در پاسخ به اظهارات سوری مدرس و فعال بازار سرمایه گفت: سرمایهگذار وقتی نرخ تورم 44 درصدی را میبیند میخواهد حداقل بازدهی را داشته باشد. حتی اگر سازمان بورس، مجوز انتشار اوراق را یك روزه بدهد باید ببیینم آیا به مقدار كافی منابع مالی وجود دارد؟ و اینكه آیا سرمایهگذار حاضر است با تورم 44 درصدی پول خود را با نرخ سود 23 درصد به دیگری قرض دهد. تا زمانیكه مسئله تورم حل نشود نرخهای انتظاری ما هم حل نخواهد شد و سرمایهگذار ترجیح میدهد به سراغ كسب و كاری كه بازدهی مورد نظر وی را داشته باشد.
قهرمانی: امسال، بورس تهران 85 هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه داشته است
وی گفت: در 9 ماهه اول امسال در مجموع 32.5 همت، اوراق گام، مشاركت، مرابحه و اجاره با مجوز سازمان بورس منتشر شده است كه عمدتا شركتها و سهامدارانشان بورسی هستند و به ارزش اسمی 7.8 همت هم صندوقهای جدید در بورس پذیرهنویسی شده اند و در بازار فرابورس هم حدود 24 همت اوراق گام، مرابحه و اجاره در فرابورس منتشر شده و حدود 7.6 همت هم ارزش اسمی صندوقهایی است كه در فرابورس پذیرهنویسی شده اند. تا واسط دی ماه 11.6 همت اوراق تبعی منتشر شده است و امسال 85 همت هم در بورس تهران افزایش سرمایه داشته ایم.
قهرمانی: وقتی دولت محدودیت دارد مجبور است منابع مورد نیاز خود را تامین كند
او در خصوص اینكه سازمان بورس نظارتی بر عملكرد دولت در تامین مالی بازار سرمایه ندارد گفت: وقتی دولت محدودیت دارد مجبور است منابع مورد نیاز خود را تامین كند. نبود درآمدهای خارج از كشور مشكلات را به بازار داخلی تحمیل میكند.
قهرمانی: صندوقهای سرمایهگذاری خصوصی میتوانند به اقتصاد كشور كمك كنند
وی در خصوص توسعه صندوقهای سرمایهگذاری خصوصی گفت: این حوزه میتواند كسب و كارهای كوچك و متوسط را تامین مالی كند و از این منظر میتواند به اقتصاد ما كمك كند كه البته این روند تا حدودی در حال اجرا است. این صندوقها منابع سرمایهگذاران را جمع كرده و با آن كسب و كارهای كوچك و متوسط را مدیریت و یا تملك كرده و وضعیت آن را بهبود بخشیده و شركت را رونق میبخشند. این اتفاق را میتوان در بستر بورس انجام داد.
قهرمانی: تقویت بازار اولیه، نیازمند معاملات خوب بازار ثانویه است
او گفت: تقویت بازار اولیه، نیازمند معاملات خوب بازار ثانویه است. این دو را نمیتوان جدای از هم تصور كرد.
قاسمی: ظرفیت تامین مالی بازار سرمایه ایران نسبت به دیگر كشورها كمتر است
صادق قاسمی كارشناس بازار سرمایه در ادامه این گفتگوی رادیویی در برنامه گفتاورد رادیو تهران اظهار داشت: ظرفیت تامین مالی بازار سرمایه ایران(بازار بدهی و بازار سهام) نسبت به دیگر كشورها كمتر است. بازار مالی كشور 16 هزار همت است كه تسهیلات بانكی 7 هزار همت آن و بورس 9 هزار همت آن را تشكیل میدهد. در حالیكه سال گذشته در بازار سرمایه 600 همت تامین مالی داشته ایم و ارزش معاملات خُرد روزانه بورس تهران 3 تا 4 همت و با تمام داراییهایی كه دارد به زحمت به 10 تا 15 همت میرسد ولی همین بازار 600 همت تامین مالی داشته كه 300 همت آن مربوط به بازار اولیه و افزایش سرمایه و تجدید ارزیابی بوده كه به نسبت بازارهای مالی ایران عدد خوبی است.
قاسمی: بار تحریمها را سیستم بانكی و بازار سرمایه بر دوش كشیده اند
وی با اشاره به نقش تحریم ها در اقتصاد ایران افزود: ارزش بازار بدی آمریكا 55 هزار میلیارد دلار است و 9 هزار تامین مالی در 2023 داشته كه بخش زیادی از آن تامین مالی خارجی است. در حالیكه به خاطر افزایش تحریمهایی كه كشور ما با آن روبرو است بویژه در دهه 90 به بعد، تامین مالی خارجی كمی داشته ایم و این بار را سیستم بانكی و بازار سرمایه بر دوش كشیده اند.
قاسمی: امسال سیستم بانكی ، سیاست انقباضی را در پیش گرفته است
او گفت: امسال سیستم بانكی به خاطر كنترل تورم انتظاری، سیاست انقباضی را در پیش گرفته است و تامین مالی خاصی در سیستم مالی دیده نمی شود و 7 هزار همت تامین مالی هم مانده تسهیلات بوده و عملا فشار بر روی بازار سرمایه است.تامین مالی بازار سرمایه هم از جمع كردن سرمایههای خُرد صندوقهای سرمایهگذاری انجام میشود.
قاسمی: بازار سرمایه در شرایط فعلی امتیاز قابل قبولی میگیرد
وی با تاكید بر اینكه در این شرایط به بازار سرمایه امتیاز قابل قبولی میدهد گفت: در حال حاضر شرایط بهتری داریم و نرخ ارز توسط دولت كنترل شده كه پیشبینیپذیری اقتصاد را بیشتر كرده است. اما وقتی تورم بالای 40 درصد است بهره 35 درصدی برای نرخ بهره حقیقی 5 تا 10 درصد منفی رغبت بیشتر میشود اگرچه كه من معتقدم این نرخ 35 درصدی بهره، بنگاهها را با مشكل مواجه كرده است و این حاشیه سود برای اغلب صنایع نمیصرفد.
قاسمی: امسال در 8 ماه اخیر دولت 130 همت اوراق منتشر كرده است
وی در ادامه در خصوص تامین مالی دولت گفت: اوراقی كه توسط دولت منتشر میشود عموما سررسید میشود. امسال در 8 ماه اخیر دولت 130 همت اوراق منتشر كرد و حدود 40 همت اوراق سررسید شده داشت. پس امسال دولت تامین مالی در این ماهها انجام نداده است.
قاسمی: با تولد ابزارهای نوین مالی، چشم انداز خوبی پیش روی ما است
او گفت: باید به بازار اولیه بها داده شود. قانون ابزارهای نوین مالی در سال 88 به تصویب رسیده و ما طی این سالها توانسته ایم بیش از 12 ابزار مالی جدید را متولد كرده ایم اما با كشورهای توسعه یافته متفاوت هستیم منتهی چشم انداز خوبی داریم و تامین مالی خارجی در این بین بسیار مهم خواهد بود.
قاسمی: انتشار اوراق مرابحه شركتهای خصوصی توجیه اقتصادی دارد
او افزود: بخش خصوصی نسبت به بانكها نرخ سود بالاتری را میپردازد چون اقتصاد ما تابع پله ای دارد. مدتی قیمتها و نرخ ارز ثابت است اما پس از آن با جهش مواجه خواهیم شد. اوراق مرابحه هم 4 ساله است و این شركتها به این نتیجه رسیده اند كه اوراق برای آنها توجیه اقتصادی خواهد داشت اما از طرف دیگر دولت، دنبال سررسیدهای كوتاه مدت است.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی tehraan360@ جستجو كنید.
علاقهمندان میتوانند برنامههای رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.