پیمان بغداد از تشكیل تا انحلال به روایت خسرو معتضد

در این ویدئو بیننده بخش كوتاهی از ضبط برنامه كلاه فرنگی به روایت خسرو معتضد و تهیه‌كنندگی فاطمه ربانی درباره پیمان سه‌گانه و نقش انگلیس در اشغال ایران در شهریور 1320 باشید.
در این برنامه شنونده روایت خسرو معتضد از پیمان بغداد باشید.

(پیمان بغداد پیمانی بود كه میان عراق، تركیه، انگلیس، پاكستان منعقد شد و بعدها ایران نیز به آن پیوست. با وقوع كودتای عبدالكریم قاسم و سقوط فیصل دوم آخرین پادشاه عراق، این كشور از پیمان خارج شد و مركز پیمان به آنكارا انتقال یافت. پس از انقلاب 1357، ایران نیز از این پیمان خارج شد. كمتر از 24 ساعت بعد پاكستان هم انصراف داد و پیمان منحل شد.
بر اساس این پیمان سراسر استان‌ها و شهرهای ایران از شهر یزد به بالا تحت اشغال روسیه‌ها درآمد و استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و بخش كوچكی از جنوب استان پهناور خراسان تحت كنترل انگلیسی‌ها درآمد و به این شكل كشورمان به كشوری نیمه‌مستعمره تبدیل شد.

آمریكا، سازمان آتلانتیك شمالی ناتو كه سازمانی نظامی است را در غرب آسیا در تاریخ 15 فروردین 1328 و سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی، سیتو را در خاور دور كه سازمانی سیاسی بود در تاریخ 17 شهریور 1333 تشكیل داد.

این كشور برای كامل كردن و تنگ كردن حلقه محاصره بر شوروی، پیمان سنتو را در خاورمیانه تشكیل داد. نام این پیمان در ابتدا، «پیمان همكاری‌های متقابل» یا «پیمان بغداد» بود كه در تاریخ 12 بهمن 1333 به امضای مقامات عالی عراق، تركیه، ایران و پاكستان رسید. این پیمان تا سال 1338 كه عراق به دلیل كودتای داخلی از آن خارج شد تحت همین نام خوانده شد اما با خروج این كشور از پیمان مذكور در تاریخ 29 مرداد 1338 نام «پیمان بغداد» نیز به «سازمان پیمان مركزی سنتو» تغییر كرد.

علاوه بر تركیه، ایران و پاكستان، انگلستان نیز به عضویت این پیمان درآمدند. آمریكا برای اجتناب از رودررویی مستقیم با شوروی از عضویت رسمی در این پیمان سر باز زد و به عنوان ناظر در جلساتِ این پیمان شركت كرد با این حال عملا در تمامی تصمیماتِ این پیمان دخالت فعال داشت.

ایران نیز در تاریخ 20 اسفند 1357 از این پیمان خارج شد. با خروج ایران از پیمان سنتو این سازمان در عمل منحل شد.)


«كلاه فرنگی»، كاری از گروه تاریخ و معارف است كه شنبه تا چهارشنبه ساعت 13:30 از رادیو تهران پخش می‌شود.

______
رادیو تهران را روی موج اف.ام ردیف 94 مگاهرتز و ای.ام ردیف 1332 كیلوهرتز بشنوید.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است