شرحی كوتاه بر زندگی بوعلی سینا و مهمترین تألیفات این دانشمند بزرگ

شنونده بخش كوتاهی از برنامه علم بهتر است و گفت و گو با دكتر بهاره صفوی روزنامه نگار علم به مناسبت اول شهریور ماه روز بزرگداشت بوعلی سینا و روز پزشك باشید.

بوعلی سینا، فیلسوف و پزشك بزرگ ایرانی در جهان اسلام است، در اواخر سده چهارم و اوایل سده پنجم قمری می‌زیست و 450 كتاب در زمینه‌های گوناگون از خود به جا گذاشت.

بوعلی‌ سینا در روستای افشانه نزدیك بخارا در ازبكستان كنونی متولد شد. پدرش كه مردی دانش‌دوست و از صاحب منصبان در حكومت سامانی بود، وی را به مدرسه بخارا فرستاد تا در آنجا به خوبی تحصیل كند. ابن سینا حافظه و هوشی خارق‌العاده داشت، به‌طوری‌كه در 14 سالگی از آموزگار خود پیشی گرفت.

او علم منطق را از استادش ابوعبدالله ناتلی آموخت. آنچه در سیر تاریخی زندگی ابوعلی‌سینا یك نقطه عطف به حساب می‌آید، نجات امیر خراسان از یك بیماری سخت است كه به دنبال آن توانست از كتابخانه باشكوه مخصوص شاهزادگان سامانی بهره‌مند شود. گفته می‌شود كه او در 18 سالگی بر بسیاری از علوم تسلط یافت، و پیشرفت‌های بعدی وی از استدلال‌های شخصی‌اش نشأت می‌گرفت.
از جمله مهم‌ترین آثار ابن‌سینا می‌توان به شفا، قانون فی الطب، الاشارات و التنبیهات فی المنطق والحكمه و بسیاری رساله‌های دیگر فارسی و عربی اشاره كرد.
مهم‌ترین اثر ابن‌سینا در پزشكی، كتاب "قانون" (القانون فی الطب) است كه آن را پیش از سال 406 هجری قمری، یعنی در حدود 35 سالگی تألیف كرد. این كتاب طی چندین صده، چه در سرزمین‌های اسلامی و چه در اروپای سده‌های میانه، همه كتاب‌های دیگر در این زمینه را تحت‌الشعاع قرار داد.

از ویژگی‌های ابن‌ سینا در پزشكی، مشاهدات بالینی او درباره بیماری‌های گوناگون است؛ از ناراحتی‌های پوستی و بیماری‌های ریوی گرفته، تا اختلال‌های سلسله اعصاب و انواع دیوانگی‌ها. او بر عنصر تجربه بسیار تكیه كرده و به كاربرد داروها اهمیت فراوانی می‌دهد؛ چنان‌كه بخشی از قانون را به داروها و خواص و كیفیات آن‌ها اختصاص داده است.

ابن‌ سینا در علم ریاضی و نجوم نیز جایگاهی خاص داشت. بخش از كتاب شفا درباره ساختن آلات رصدی است و بخشی نیز درباره ریاضیات است كه شامل چهار بخش هندسه، علم حساب، موسیقی و هیئت می‌شود. ابن‌سینا در بخش ریاضیات، اصول اقلیدس را در كتاب شفا بررسی و تحلیل كرده است. از ابتكارات ارزشمند ابن‌سینا در علم نجوم نیز می‌توان به ساختن آلات اندازه‌گیری رصدی اشاره كرد.

كاری از گروه تهران و رویدادها

رادیو تهران را روی موج اف.ام ردیف 94 مگاهرتز و ای.ام ردیف 1332 كیلوهرتز بشنوید.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.