حیدر محمدی مدیركل دارو و مواد تحت كنترل سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت در گفتگو با برنامه «تهران ما سلامت» رادیو تهران درباره بازه زمانی واردات واكسن كرونا به كشور گفت: كشور ما حدود 80 میلیون نفر جمعیت دارد. با توجه به اینكه هر فردی به صورت سالیانه به دو دوز از این واكسن نیاز دارد؛ پس ما برای واكسینه كردن كل جمعیت حداقل به 160 میلیون دوز واكسن كرونا نیاز داریم. اگرچه در بازارهای دنیا واكسن یك یا سه دوزه هم داریم.

وی افزود: طبق استانداردها حدود 70 تا 75 درصد جمعیت كشور ما باید واكسینه شوند بقیه جمعیتی كه نیاز به واكسن ندارند افرادی هستند كه چندین بار به این بیماری مبتلا شده اند و آنتی بادی بالایی دارند و یا به هر طریق امكان استفاده از واكسن برای آنها میسر نیست. نیاز اصلی ما به صورت تقریبی 120 میلیون دوز است. از این تعداد 30 میلیون دوز توسط تولیدكنندگان داخلی تامین می شود اگرچه این تولید به 100 میلیون دوز خواهد رسید. به هر ترتیب با كسر 30 میلیون دوز مجبوریم بقیه واكسن مورد نیاز كشور را از طریق واردات تامین كنیم.

محمدی تاكید كرد: تولید داخل ما از خردادماه آغاز می شود .ما ناچاریم تا زمانیكه تولید داخلی نیاز ما را تامین كند واردات را ادامه دهیم. واردات ما بستگی به میزان تولید داخلی دارد. متناظر با تولید، واردات واكسن،مدیریت شده و یا حتی قطع می شود اما بنابر آنچه پیش بینی شده تا آخر سال واردات را خواهیم داشت. امیدواریم با افزایش ظرفیت تولید 16 شركت كه تولید 5 شركت آن نهایی شده تا آخر سال به صادرات واكسن ایرانی هم برسیم.

وی به بازار صادراتی اشاره كرد و اظهار داشت: بسیاری از كشورها درخواست خرید واكسن ایرانی داشته اند اما تا زمانیكه نیاز داخلی به مقدار كافی تامین نشود صادرات نخواهیم داشت اگر چه نباید بازار صادرات را هم از دست بدهیم.اگر سرعت تولید از واكسیناسیون بالاتر برود در آن مقطع صادرات واكسن را هم خواهیم داشت.

مدیركل دارو و مواد تحت كنترل سازمان غذا و دارو درباره 60 میلیون دوز واكسن وارداتی به كشورگفت: اولین قرارداد ما با روسیه 2 میلیون دوز بود كه 720 هزارتای آن وارد شده و 60 میلیون دوز بعد از واردات 2 میلیون دوز آغاز می شود. 60 میلیون دوز از محل تولید از كشور روسیه و قراردادهای داخل كشور ما انجام خواهد شد. شركت اكتور، نماینده اسپوتنیك در كشور ما می‌تواند به صورت ماهانه 3 تا 4 میلیون دوز واكسن را به ما تحویل بدهد. اگر مشكلی پیش نیاید واكسن اكتور از اوایل خرداد وارد بازار می شود.

محمدی درباره خرید واكسن های مدرنا و فایزر تصریح كرد: به احتمال بسیار زیاد بیماری كرونا دستكاری ژنتیكی بوده و این اتفاق می تواند در مورد واكسن هم صدق كند و تمام نگرانی مقام معظم رهبری هم از همین بابت است. به ویژه در مورد واكسن های نوكلئوتیدی بر پایه RNA وDNA احتمال دستكاری ژنتیكی وجود دارد. نگرانی ما هم به همین دلیل است چون این دو واكسن آمریكایی و بر پایه ژنوم هستند. اگر به یقین برسیم كه دستكاری ژنتیكی وجود ندارد می توان با بررسی مدارك این واكسن ها تصمیم گرفت. این واكسن ها مستقیما توسط آمریكا تولید می شود و خصومت آمریكا نسبت به كشور ما به اثبات رسیده است. اگر این واكسن ها در كشوری به جز آمریكا تولید شود جای بررسی دارد اما نمی‌توان قاطعانه در مورد آن نظر داد. مدرنا و فایزر و جانسون & جانسون در كشورهای دیگری مثل بلژیك تولید می شوند. اگر از تامین امنیت آن مطمئن شویم حتما به عنوان یك گزینه به آن فكر خواهیم كرد.

وی درباره واكسن های وارداتی بخش خصوصی خاطرنشان كرد: هنوز هیچ واكسنی توسط بخش خصوصی وارد نشده است. سه شركت خصوصی برای واردات مجوز دریافت كرده اند اما تا به امروز واردات نداشته اند. واكسن ها معمولا بین دولت ها مبادله می شود. به عنوان مثال برای واردات واكسن روسی دو وزارت خارجه با هم مذاكره خواهند داشت. در دیگر كشورها و كشور ما هم خرید واكسن از طریق وزارت بهداشت انجام می شود اگرچه در كشور ما راه برای واردات واكسن توسط شركت های خصوصی باز است به شرطی كه اصول ما را رعایت كنند. بالغ بر 60 شركت برای واردات اقدام كردند كه نیمی از آنها توانستند مجوز بگیرند اما تا به امروز هیچكدام موفق به واردات واكسن نشده اند.

مدیركل دارو و مواد تحت كنترل سازمان غذا و دارو با این توضیح كه واكسن ها در 4 بستر تهیه می شوند گفت: واكسن می تواند غیرفعال(inactive) باشد یا برپایه پروتئین و نوتركیب باشد. می تواند نوكلئوتیدی و بر پایه RNA وDNA باشد یا اینكه از ویروس ضعیف شده تهیه شده باشد. ارزانترین واكسن ها به گروه واكسن های غیرفعال تعلق دارد و واكسن های نوكلئوتیدی از دیگر واكسن ها گرانتر است. قیمت دولتی واكسن استرازنكا 4 تا 5 یورو است و سینوفارم 10 تا 15 دلار و اسپوتنیك 10 دلار یا 8.5 یورو و بهارات 12 یورو است. قابل ذكر است كه قیمت واكسن وارداتی شركت های خصوصی حداقل دو برابر این مبلغ خواهد بود.

محمدی در ادامه به واردات آخرین محموله ی واكسن چینی اشاره كرد و گفت: محموله واكسن چینی 1 میلیون دوزه از طریق صلیب سرخ جهانی و هلال احمر وارد شده و تزریق آن برای تمامی گروه های اولویت دار بلامانع است. تزریق كادر درمان به پایان رسیده و در حال حاضر سالمندان بالای 80 سال واكسینه می‌شوند و سالمندان بالای 70 سال در گروه بعدی جای دارند.

وی افزود: افرادی كه از تزریق جای مانده اند می توانند از طریق مراكز بهداشت درخواست بدهند. در دو ماه آینده همزمان با تولید انبوه واكسن داخلی، مسیرهای بیشتری پیش روی ما باز می شود و حتی در دستور كار است تا واكسن در داروخانه ها عرضه شود و بدین ترتیب دسترسی مردم به واكسن بیشتر خواهد شد.

محمدی با اشاره به پر بودن ظرفیت كادر درمان اظهار داشت: بسیج جامعه پزشكی برای كمك به معاونت بهداشت اعلام آمادگی كرده اند و از پزشكان هم درخواست می كنیم در صورت آمادگی برای واكسیناسیون عمومی به ما كمك كنند تا بتوانیم حتی واكسن را در منزل برای سالمندان تزریق كنیم.