به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران؛ برنامه دور یك میز؛ به مناسبت "نهم اردیبهشت روز ملی شورا" به بررسی «شورا و اهمیت آن» پرداخت و گفتگویی با «مهندس جعفر شربیانی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران» و «دكتر عابدین سالاری كارشناس حوزه اقتصاد شهری» و در ارتباط تلفنی با «دكتر مهدی اقراریان رئیس كمیته حقوق شهروندی و نظارت ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران» انجام داده است كه مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

شورا یك پل ارتباطی میان مردم و مدیریت شهری
محمدرضا اشراقی - كارشناس مجری: به نظر شما شورای كنونی با شورای مطلوب چقدر فاصله دارد؟
شربیانی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به این سؤال گفت: در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با عنایت به اهمیت موضوع شوراها 6 اصل به اهمیت این نهاد مردمی اختصاص داده شده است.

وی با بیان اینكه بحث شوراها در ارتباط با اصول نظام است، گفت: فراتر از مباحث قانون اساسی همچنین در دین اسلام، آیات قرآن مجید و روایاتی از ائمه علیهم‌السلام به‌صورت فراوان بر اهمیت شوراها تأكید شده است.

شربیانی اضافه كرد: شورا یك پل ارتباطی میان مردم و مدیریت شهری است. در چنین نهاد مهمی مشاركت و مداخله مردم در اداره مدیریت شهری یك اصل و موضوع بسیار حیاتی و شریانی است.

وی به سابقه و كارنامه شوراها در شش دوره گذشته از حیث مشاركت مردم در اداره شهر و روستا اشاره كرد و گفت: در دوره سوم و چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا در شهر تهران سابقه بسیار درخشانی از مداخله مردم در امور مدیریتی شهری بر روی یك سازه اجتماعی بسیار فعال و حاضر در صحنه تحت عنوان "شورایاری" داشتیم. در آن بازه زمانی شورایاری به‌قدری مؤثر بود و جدی گرفته شده بود كه می‌توان گفت به صورت كم‌نظیری از مشاركت مردم در اداره شهر تهران ثبت شد.

سیاست‌زدگی آفت بزرگ مدیریت شهری
اشراقی - كارشناس مجری: رابطه مردم با شورا را چگونه می‌بینید؟
شربیانی بیان كرد: متأسفانه سیاست‌زدگی آفت بزرگ مدیریت شهری است و شورا نیز جزو این مدیریت شهری است. این سیاست‌زدگی یكی از دلایلی است كه سبب می‌شود مردم كمتر به نهاد شورایی كه خود در انتخاب آن دخیل بودند، توجه داشته باشند.

وی با بیان اینكه شوراها باید ترجمه گر اندیشه‌ها و آرا جامعه نخبگانی مردم شهر در فضاهای عملیاتی و اجرایی اداره شهر باشند، افزود: جای این نخبگان و استفاده از آرا، تجارب و اندیشه‌های آنان در اداره شهرها به‌ویژه شهر تهران در تصمیم‌گیری‌ها و مقرره‌گذاری‌ها بسیار خالی است.

باید در شورها تصمیمات جسورانه گرفته شود
شربیانی با اشاره به اینكه حوزه معماری و شهرسازی پیشانی شهرداری تهران است، گفت: متأسفانه بیش از 80 درصد درآمدهای شهرداری امروز از حوزه درآمد ناپایدار مباحث معماری و شهرسازی است؛ بنابراین؛ اگر شورای باید به شورای مطلوب تبدیل شود، باید تصمیمات جدی در آن گرفته شود و شهرداری را در ریلی قرار دهد كه در مسیر مناسب به حركت خود ادامه دهد. قطعاً این موضوع در ابتدا سخت به نظر می‌آید و مشكلاتی را به بار خواهد آورد؛ اما اگر قرار است آیندگان این شهر را در نظر بگیریم، نباید امروز زمین شهر را برای اداره آن و درآمد ناپایدار از حوزه معماری شهرسازی را بفروشیم.

4 میلیون نفر در حاشیه‌ شهر تهران زندگی می‌كنند
وی افزود: اگر بخواهیم عاقلانه و منصفانه شهر را اداره كنیم نباید به امروز فكر كنیم. امروز ما میراث‌دار برخی از دوره‌هایی هستیم كه به این موضوعات توجه نشده است. به طور مثال امروز حاشیه‌نشینی پیرامون شهر تهران، حاصل فضایی است كه در دو دهه گذشته اتفاق افتاده است و اكنون نیز در این دوره به آن ضریب می‌دهیم. به طور مثال امروزه تقریباً در پیرامون شهر تهران 4 میلیون حاشیه‌نشین داریم كه مسائل و آسیب‌های اجتماعی آن سربار شهر تهران شده است.

مردم دیگر حوصله شنیدن حرف ندارند
اشراقی - كارشناس مجری: شورای شهر مطلوب شكل‌گرفته از اعضا و نمایندگان مطلوب است. یك نماینده مطلوب و مردمی باید چه شاخص‌هایی داشته باشد؟
شربیانی گفت: امروز باید مطالب بسیار صریح عنوان شود، مردم دیگر حوصله شنیدن حرف ندارند و باید سریعاً سراغ اصل مطلب كه حل مشكلات است، بروند. در چهارسالی كه در دوره ششم گذشت، تلاش شد تا شورای اسلامی شهر تهران را از یك شورای شهرداری به شورای مردم شهر تهران تبدیل كند.

وی درباره برخی از وظایف شورا و اعضای شورا گفت: یك؛ بحث مصوبات است كه متشكل از طرح، لایحه و یا بودجه است. دو؛ بحث شفافیت در موضوع اداره شهر تهران است كه مردم باید از آن مطلع باشند. سه؛ یكی از وظایف اصلی شورا نظارت است.

بدنه شورای شهر تهران توازن ندارد
شربیانی با بیان اینكه بدنه شورای شهر تهران توازن ندارد، گفت: در دوره سوم و چهارم كه دكتر قالیباف شهردار تهران بودند، توانسته بودند با پرداختن به یك سازه اجتماعی تحت عنوان "شورایاری" بازوهای نظارتی خود را به كوچه و خیابان‌ها بكشانند.

این كارشناس افزود: مسئله نجات شهر تهران، مسئله بسیار مهمی است و اگر از امروز به آن دقت نكنیم و مانند همیشه بخواهیم با روزمرگی تهران را اداره كنیم، نهایتاً ما نیز در تاریخ مانند همه ادواری قضاوت خواهیم شد كه مانند یك نماینده مردم فكر نكردیم.

"یك چالش یك راه‌حل"
وی به طرح "یك چالش یك راه‌حل" در جلسات 22گانه اشاره كرد و گفت: هدف اصلی طرح «یك چالش، یك راه حل» شناسایی مشكلات عمده و اساسی حوزه معماری و شهرسازی است. دلایلی كه سبب شد تا این طرح شكل بگیرد به دلیل مشكلاتی است كه اصلا حل نمی شود و متاسفانه در بروكراسی هزارتوی مسائل رانتی قرار می گیرد. همچنین شكاف بسیار عمیقی میان حقوق مردم در ابلاغیه ها، دستورالعمل و مصوبات مستتر است.

طرح "پیگیری كار مردم تهران" از افتخارات شورای ششم
وی عنوان كرد: اگر امروز یك فرد عادی بخواهد شهردار منطقه را ببیند، این تلاش شاید ماه‌ها به طول بینجامد؛ لذا به طرحی تحت عنوان "پیگیری كار مردم تهران" رسیدیم و سعی كردیم تا در این طرح حضور بی‌واسطه در میان مردم داشته باشند. در این چهار سال و در روند این طرح 107 بار 22 منطقه شهر تهران را از نزدیك مشاهده شد و با همیاری همكاران قبلی كه قبل از ما نیز به برخی از مشكلات واقف بودند به بررسی نقاط ضعف و قوت آنها پرداختیم و بدون واسطه در چارچوب قانون مشكلات مردم را حل كردیم و می توان گفت كه این طرح یكی از افتخارات شورای ششم است.

باید به سمت مدیریت یكپارچه‌سازی شهری حركت كنیم
شربیانی عنوان كرد: در استان تهران ما باید به سمت مدیریت یكپارچه‌سازی شهری حركت كنیم و باید نهادها زیرمجموعه شهرداری شهر تهران قرار بگیرند تا یك دولت محلی داشته باشیم و بدین شكل به استانداردهای جهانی نزدیك شویم.

وی تصریح كرد: در چهار سال گذشته نزدیك به 30 همت در مصوبات بودجه ای خود برای حوزه فرهنگی شهر تهران در بودجه اعتبار تخصیص داده شده است. اینكه مردم بر این باورند كه ما كاری نمی‌كنیم تنها به این دلیل است كه نتوانسته ایم در حوزه فرهنگ برای مردم یك برون‌داد یكسانی برای تمام سلایق و لایه‌های مختلف اجتماعی ایجاد كنیم.

شربیانی گفت: اگر امروز بخواهیم نسخه‌ای برای شهر تهران داشته باشیم تا برخی از این مشكلات به حداقل برسد، باید بر مشكلات شهر تهران متمركز شویم و اولویت‌بندی دقیقی داشته باشیم.

تأمین مالی شهر تهران یك تأمین مالی ناپایدار و سمی است
سالاری كارشناس حوزه اقتصاد شهری در ادامه این گفت‌وگو در برنامه دور یك میز خاطرنشان كرد: نهاد شوراها را می‌توان از سه زاویه نگاه توده مردم، نخبگان جامعه و قدرت و حاكمیت مورد بررسی قرار داد.
وی به رابطه شهر، شورا و مدیرت شهری با مقوله تأمین مالی شهر پرداخت و گفت: اگر ما در ابتدا نتوانیم به‌عنوان تئوری‌های اقتصاد بخش عمومی را روشن كنیم كه نهاد شورا چگونه تأمین مالی می‌شود، نمی‌توانیم راجع به بقیه وجوه آن و مشاركت مردمی آن و سایر خروجی‌های آن داوری كنیم. سازه درآمدی شهرداری تهران حدود 140 كد درآمدی دارد كه حدود 10 یا 15 كد درآمدی در طول 40 سال گذشته فعال بوده است. در نتیجه نزدیك به 8 كد درآمدی وجود دارد كه 80 درصد درآمد شهر تهران را تامین می كند. مطالعات نشان می دهند حدود 3 یا 4 هزار نفر در سال خرج تهران را می‌دهند. این افراد حقیقی و حقوقی كسانی هستند كه در تهران با ملك و مستقلات سروكار دارند. بنابراین؛ تا زمانی كه تكلیف تامین مالی شهر تهران روشن نشود، نمی‌توان به مسئله شورا ورود كنیم. به عبارت علمی و دقیق تامین مالی شهر تهران یك تامین مالی ناپایدار و سمی است كه نتیجه تامین این مدل مالی در شهر تهران عبارت است از ترافیك، فروش كالبد شهر تهران، تراكم، جمعیت زیاد و مهاجرت گسترده به شهر تهران.

توده مردم هیچ دركی از شورای شهر ندارند
اشراقی - كارشناس مجری: به نظر شما درآمدهای مضر شهر و سیاست‌گذاری‌ها و تعرفه‌گذاری‌ها كجا ایراد دارد كه شورای شهر و مدیریت شهری را از مطلوب جدا می‌كند؟
سالاری با تأكید بر اینكه یكی از زوایای مهم دیگر مقوله رابطه مردم با شورا است، گفت: در شورای شهر با چند مدل نماینده طرف هستیم. مدل اول؛ كسانی هستند كه مسئله آنها مردم است. مدل دوم؛ كسانی هستند كه از ابتدا تا انتها بخشی از مسئله شهرداری است. مدل سوم؛ كسانی هستند كه از ابتدا كاركردهای حزبی دارند. مدل چهارم؛ افرادی هستند كه كاركردهای شخصی خود دارند.

وی افزود: اگر از یك فرد معمولی در شهر تهران این سؤال پرسیده شود كه شورای شهر و شهرداری در كجای هندسه شخصی شماست؟ به دلیل اینكه اساساً از زاویه نگاه دیگری این شورا، شورای شهرداری است. به عبارتی در ساختارهای مقایسه‌ای دنیا كه نگاه می‌كنیم چیزی به اسم دولت محلی نداریم كه این دولت بتواند توانایی سیاست‌گذاری داشته باشد و تأمین مالی پایدار و برنامه‌ریزی كند. در بهترین حالت می‌توان گفت كه ما شورای شهری با این ویژگی‌ها داریم كه توده مردم هیچ دركی از این پدیده ندارند. اولین قدم برای مطلوب شدن رسیدن به یك مدل تأمین مالی است. هر فردی كه در شهر تهران زندگی می‌كند، حتی اگر یك ریال هزینه می‌كند باید متناسب با آن یك ریال كالای عمومی تولید شود و فرد نیز مطالبه‌گر همان باشد.

سالاری عنوان كرد: شهر تهران در سال گذشته حدود 120 هزار میلیارد تومان درآمد نقدی داشته است كه 53هزار میلیارد تومان صرف حقوق و دستمزد و نگه داشت آن شده است. در واقع به عنوان شهردار شهر تهران 30 میلیارد پول دارید و یك محاسبه سرانگشتی نشان می دهد كه در حال حاضر شهر تهران برای هر كیلومتر مترو 3هزار میلیارد تومان پول می‌خواهد. فی الواقع باید گفت كه شهردار تهران، اگر همه شهرها را تعطیل كند، می‌تواند 10 كیلومتر مترو بسازد.

یك تهران با بی‌شمار مسئله
وی با بیان اینكه ما با تهرانی مواجه هستیم كه در آن بی‌شمار مسئله وجود دارد، گفت: در ابتدا باید مسئله را به‌خوبی بشناسیم و مسئله اصلی اینجاست كه دخل‌وخرج تهران با روش كنونی نمی‌تواند مسائل را حل كند. اولین فرض این است كه باید بپذیریم اداره تهران با ساختار كنونی چیزی را حل نمی‌كند و باید به مدل جدیدی از شهر تهران بپذیریم. در واقع شهر تهران به معنی یك دولت محلی امكان گرفتن مالیات و سیاست‌گذاری در بخش فرهنگ، امنیت، پلیس، اجتماع و همه آنچه كه در دنیا تجربه شده، داشته باشد و در ساختار قانون اساسی و شورای شهرداری كنونی دیده شود تا به یك دولت محلی تبدیل شود.

سالاری اضافه كرد: پس از شكل‌گیری این دولت محلی وقتی توده مردم، حاكمیت، دولت و همه اجزای آن در خرج آن دخیل شدند، تازه می‌توان گفت كه ساختار شكل‌گرفته است و بدین شكل است كه مشاركت مردم، تكاپوی مالی، پایداری مالی و سؤالات مردم معنا خواهد داشت. كیفیت زیست در دنیا دارای 115 شاخص است كه از جمله آنها كالبدی و فیزیكی، اجتماعی، اقتصادی و... است. اگر این شاخص ها آنالیز شوند به شاخص های بسیار ناامیدكننده ای می رسیم و اساسا كیفیت زندگی با استانداردهای متوسط نیز بسیار فاصله خواهد داشت. مسئله اینجاست كه باید نقطه عزیمت را شناسایی كنیم و این نقطه عزیمت تامین مالی است. تا همه آن را نپذیریم، حركتی صورت نمی‌گیرد.

زمان بازخوانی نهاد شورا در ایران فرا رسیده است
وی همچنین گفت: زمان بازخوانی نهاد شورا با تعریف كنونی در ایران فرا رسیده است. شاید باید آن را جمع كرد و یا آن را به یك دولت محلی تبدیل كرد.
سالاری با بیان اینكه با استانداردهای علمی كیفیت زیست در تهران قابل دفاع نیست، گفت: اگر در واكاوی ریشه این مسئله نگاه كنیم، متهم شماره یك؛ روش تأمین مالی اداره شهر تهران خواهد بود و ممكن است كه ده متهم دیگر هم داشته باشد.

شورا نقطه بهینه‌سازی توده‌ای با تصمیم نخبگانی است
این كارشناس تأكید كرد: شورا نقطه بهینه‌سازی توده‌ای با تصمیم نخبگانی است. در عین اینكه مطالبه توده باید شنیده و لمس شود، باید بتوان به روش‌های علمی نیز آن را ترجمه كرد.

اعضای شورا باید طرف مردم باشند
اشراقی - كارشناس مجری: شاخص‌ها و معیاری یك شورای شهر مطلوب چیست؟
اقراریان رئیس كمیته حقوق شهروندی و نظارت ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران در ادامه این گفت‌وگو تصریح كرد: مهم‌ترین شاخصی كه باید به آن توجه داشت، این است كه نمایندگان شورا در هر كجا كه هستند باید طرف مردم باشند و تصمیم‌گیری‌های آنها در راستای منافع عمومی شهر باشد.

وی بر تأكید داشتن نگاه بلندمدت به حكمرانی در شهرها اشاره كرد و گفت: گاهی در اداره شهر تهران میان منافع بلندمدت و كوتاه‌مدت تضاد وجود دارد.

اقراریان با بیان اینكه اعضای شورای شهر و روستا باید در دسترس مردم باشند، گفت: اعضا باید پیگیر امور مردم باشند.

نیازمند قوانین و مقررات متقن هستیم
وی با اشاره به اینكه تغییروتحول روزانه، ماهانه و سالانه قوانین و مقررات در حوزه اداره شهرها می‌تواند شهر را با چالش‌های گوناگونی مواجه كند، گفت: ریل‌گذاری‌هایی باید در شورا صورت بگیرد و قوانین و مقررات متقنی شكل بگیرد تا هر روز شاهد تغییر و تحولات در قوانین نباشیم و مردم با یك ثباتی در مقرره‌گذاری بتوانند تصمیم‌گیری درستی داشته باشند.

برنامه «دور یك میز» یك میز به بزرگی ایران است كه دور این میز گفت‌وگوهای تخصصی پیرامون مسائل روز شكل می‌گیرد.
قابل‌ذكر است؛ روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت 12:30 به مدت 85دقیقه از آنتن این شبكه به نشانی موجFM ردیف 94 مگاهرتز پخش می‌شود.
علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامكی 3000094 و شماره در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراك بگذارند. این برنامه به تهیه‌كنندگی سیده فاطمه شعار، سردبیری علیرضا داودی و اجرا و كارشناسی محمدرضا اشراقی به روی آنتن می‌رود.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایت WWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی tehraan360@ جستجو كنید.
علاقه‌مندان می‌توانند برنامه‌های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.