به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، غربالگری دوره ای و پیشگیری از معلولیت موضوعی است كه برنامه پل مدیریت 27 مهرماه به آن پرداخت و در همین راستا با دكتر افروز صفاری فرد معاون پیشگیری از معلولیت های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور گفت و گو كرد.

طرح پیشگیری از دمانس (زوال عقل) در سالمندان به زودی اجرا می‌شود
وی در خصوص فلسفه وجودی و ماموریت‌های دفتر پیشگیری از معلولیت‌های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور گفت: در این دفتر بر اساس تكالیف قانونی به امر آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی و پیشگیری از معلولیت‌ها از زمان پیش از بارداری تا دوره سالمندی و همینطور مشاوره های ازدواج پرداخته می‌شود. یكی از این ماموریت‌ها كه به زودی اجرا می‌شود طرح پیشگیری از دمانس (زوال عقل) در سالمندان است.

بهزیستی به زنان سرپرست خانوار آموزش های پیشگیری از معلویت را ارائه می‌دهد
صفاری فرد خاطرنشان ساخت: دفتر پیشگیری از معلولیت‌های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور سه گروه آگاه سازی و اطلاع رسانی ار نحوه پیشگیری معلولیت ها؛ گروه های غربالگری بینایی و شنوایی است.
وی درباره اولین گروه زیرمجموعه پیشگیری از معلولیت‌های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور گفت: وظیفه این دفتر آگاه سازی و اطلاع رسانی از نحوه پیشگیری معلولیت‌ها است كه آموزش آن تا پیش از شیوع اپیدمی كووید در مدارس برای دانش آموزان پایه یازدهم و دوازدهم صورت می‌گرفت . این آموزش‌ها در زمان شیوع كووید به دلیل نبود آموزش های حضوری برای زنان تحت پوشش بهزیستی انجام شد و در حال حاضر این آموزش برای زنان سرپرست خانوار و دانش آموزان استان‌هایی كه با دفتر ما همكاری دارند برگزار می‌شود.

علیرغم پیگیری‌های بهزیستی؛ هنوز تفاهم نامه ای با آموزش و پرورش تمدید نشده است
صفاری فرد متذكر شد: برنامه‌های فرهنگی و آگاه سازی برای دانش آموزان داریم اما پس از دو سال پیگیری هنوز نتوانسته ایم تفاهم نامه با آموزش و پرورش را تمدید كنیم ولی در 10 استان كشور با ادارات وآموزش و پرورش تفاهم نامه امضا شده و آموزش به دانش‌آموزان انجام خواهد شود.

بهزیستی؛ دوره‌هایی برای جلوگیری از معلولیت‌های سالمندی برگزار می‌شود
وی با بیان اینكه آگاه سازی و پیشگیری از معلولیت های دوره سالمندی از وظایف این دفتر است، گفت: تسهیلگرانی برای آموزش سالمندان برای روش‌های پیشگیری از معلولیت‌های دوره سالمندی آموزش دیده اند. این دوره‌ها برای افراد میانسال و سالمندان برگزار می‌شود.

هر سال؛ غربالگری آمبلیوپی(تنبلی چشم) برای كودكان 3 تا 6 سال برگزار می‌شود
معاون پیشگیری از معلولیت های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور درباره گروه غربالگری به عنوان دومین مجموعه تحت پوشش خود گفت: غربالگری اختلالات بینایی و آمبلیوپی( تنبلی چشم) است. یكی از فعالیت‌هایی كه سازمان بهزیستی از سال 75 آغاز كرد غربالگری آمبلیوپی( تنبلی چشم) است. این غربالگری ویژه كودكان 3 تا 6 سال است. این غربالگری 3 بار برای هر كودك انجام می‌شود تا بیماری تنبلی چشم در صورت وجود؛ شناسایی شده و مداخلات بهنگام دریافت شود. تشخیص و درمان آمبلیوپی( تنبلی چشم) دارای زمان طلایی است كه اگر از دست برود می‌تواند كودك را با معلولیت چشمی مواجه كند.

از سال 75 تا كنون؛ 1 میلیون و 700 هزار كودك دارای عیوب انكساری چشم، شناسایی شدند
صفاری فرد افزود: سایر اختلالات بینایی مثل عیوب انكساری و اختلالات آناتومیك چشم هم در این غربالگری شناسایی و درمان می شود. از سال 75 تا كنون حدود 50 میلیون غرباگری انجام شده و حدود 37 هزار كودك كه آمبلیوپی( تنبلی چشم) داشتند شناسایی شدند .ضمن اینكه سایر عیوب انكساری هم در 1 میلیون و 700 هزار كودك شناسایی شد. پس از اینكه بیماری چشمی كودك شناسایی شد جهت تشخیص به كارشناسان بینایی سنجی ارجاع شده و در صورت نیاز عینك برای كودك تجویز شده یا برای جراحی به چشم پزشك معرفی می‌شوند.

بهزیستی به خانواده‌های نیازمند كمك هزینه عینك و جراحی پرداخت می‌كند
صفاری فرد تاكید كرد: بهزیستی به خانواده‌های نیازمند كمك هزینه عینك و جراحی را پرداخت می‌كند و تا 10 سال هم روال درمان این كودكان را پیگیری می‌كند.
مشكل شنوایی نوزادان باید تا 3 ماهگی تشخیص داده شود
او همچنین درباره غربالگری اختلالات شنوایی نوزادان گفت: نوزادان تا یك ماهگی غربال شده و تا سه ماهگی باید تشخیص بگیرند و نهایتا تا 6 ماهگی باید مداخلات توانبخشی و درمانی را دریافت كنند و در حال حاضر 630 پایگاه داریم كه عمدتا در بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها مستقر هستند اما در موسسات همكار و ادارات بهزیستی هم مستقر هستند. اگر نوزادان اختلال شنوایی داشته باشند در این غربالگری برای تشخیص به ادویومتریست‌ها(كارشناسان شنوایی سنجی) ارجاع داده می‌شوند. اگر این نوزادان نیازمند كاشت حلزون باشند به وزارت بهداشت معرفی شده و اگر نیاز به سمعك داشته باشند به آنها سمعك داده خواهد شد.

در سال جاری 93 درصد موالید زنده مورد غربال نوایی قرار گرفته اند
او تاكید كرد: غربالگری شنوایی نوزادان جزو برنامه‌های بسیار موفق بهزیستی است. حتی در زمان كووید كه برخی پایگاه‌های ما در بیمارستان‌ها و زایشگاه ها اجازه فعالیت نداشتند در آن زمان هم 85 درصد موالید پوشش داده شدند. در سال گذشته 92 درصد و در 6 ماهه ابتدایی سال جاری 93 درصد موالید زنده مورد غربال قرار گرفتند.

از سال 84 تاكنون؛40 هزار كودك دارای اختلالات شنوایی در غربالگری شناسایی شدند
وی افزود: از سال 84 تاكنون 13میلیون و 300 هزار كودك غربال شده و 40 هزار كودك دارای اختلالات شنوایی شناسایی شدند كه با مداخلات بهنگام و تربیت شنیداری عملگرد گفتار و شنوایی آنها حفظ شده است.

طرح غربالگری بینایی از اردیبهشت ماه آغاز می‌‎شود و در حال اجرا است
وی درباره طرح غربالگری بینایی كودكان كه به تازگی توسط بهزیستی انجام شده گفت: این غربالگری از سال 75 آغاز شده و امسال هم مثل هرسال برنامه ما آغاز شده است. به رسم هرسال این غربالگری در نیمه دوم سال انجام می‌شد اما از سه سال پیش تاكنون طرح غربالگری بینایی از اردیبهشت ماه آغاز می‎شود و هم اكنون در حال اجرا است. در سال گذشته با توجه به شیوع بیماری كووید و محدودیت‌های موجود بیش از 2 میلیون و 800 هزار كودك تحت غربالگری بینایی قرار گرفتند.

تا پایان سال؛ 4 میلیون و 800 هزار كودك تحت غربالگری بینایی قرار می‌گیرند
وی یادآور شد: امسال هم مكلف هستیم برای كل كودكان 3 تا 6 سال كه تعداد آنها حدود 4 میلیون و 800 هزار كودك است را غربالگری كنیم غربالگری و تجویز عینك در روستاها و مناطق محروم و حاشیه شهرها كاملا رایگان انجام می‌شود و در صورت نیاز برای جراحی از این خانواده ها حمایت خواهد شد. امیدواریم خانواده ها كودكان خود را هرچه سریعتر به پایگاههای غربال ببرند.

تاكنون؛ استقبال خوبی از طرح غربالگری بینایی كودكان انجام نشده است
وی با اشاره به استقبال كم خانواده ها از طرح غربالگری بینایی كودكان 3 تا 6 سال در سال جاری گفت: انتظار ما این بود كه از اردیبهشت تاكنون بیش از 40 درصد كودكان غربال شوند اما این مراجعات كمتر بوده و عمدتا در نیمه دوم سال انجام می‌شود.

رسانه‌ ملی در پوشش فعالیت‌های بهزیستی همكاری خوبی ندارند
صفاری فرد با انتقاد از صدا و سیما و سایر رسانه‌ها در راستای اطلاع رسانی مناسب گفت: خبرگزاری ها خبرها را منتشر می كنند اما تاثیر صدا و سیما بیش از خبرگزاری‌ها است و تاثیر آن را دوچندان می‌كند. ما انتظار داریم صدا و سیما در راستای انجام طرح حتی عام‌المنفعه با ما همكاری بیشتری داشته باشد.

مشاوره‌های ژنتیك قبل از ازدواج و بارداری از بروز معلولیت جلوگیری می‌كند
صفاری فرد درباره وظایف گروه پیشگیری از معلویت‌ها اظهار داشت: مشاوره‌های ژنتیك یكی دیگر از خدمات دفتر پیشگیری از معلولیت‌های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور است. این مشاوره ها جنبه آگاه‌سازی دارد و افراد پرخطر كه زمینه فامیلی دارند شناسایی شده و از مشاوره‌های سازمان بهزیستی برخوردار می‌شوند. مشاوره‌های ژنتیك قبل از ازدواج و بارداری بسیار موثر است و از بروز معلولیت جلوگیری می‌كند. گاهی خانواده‌ای فرزند معلولی دارد و نگرانی فرزندآوری مجدد است و ما با مشاوره‌های ژنتیك به آنها می‌توانیم اطمینان دهیم تا فرزند بعدی آنها سالم خواهد بود. ضمن اینكه برخی خانواده ها كه ازدواج دیرهنگام داشته اند و سن مادر در بارداری بالا است می‌توانند پس از مشاوره از به دنیا آوردن فرزندی سالم اطمینان یابند.

سازمان بهزیستی؛ 50 تا 100 درصد هزینه آزمایش‌های ژنتیك خانواده‌های نیازمند را پرداخت می‌كند
وی با تاكید بر اینكه آزمایش‌های ژنتیك بسیار پرهزینه هستند گفت: در حال حاضر 253 مركزر مشاوره ژنتیك داریم و سازمان بهزیستی از خانواده‌ها برای انجام این آزمایش‌ها با پرداخت كمك هزینه از 50 تا 100 درصد حمایت می‌كند چون این آزمایش‌ها بسیار پر هزینه بوده و عمدتا تحت پوشش بیمه هم نیستند. تشخیص این آزمایش‌ها در مراكز مشاوره ژنتیك بهزیستی، توسط پزشكان دوره دیده انجام می‌شود. مراكز مشاوره ژنتیك در مراحل قبل از ازدواج، قبل از بارداری و حین بارداری انجام می‌شود.

خانواده‌های دارای چند معلول؛ در اولویت مشاوره‌های بهزیستی قرار دارند
صفاری فرد عنوان كرد: برخی خانواده‌ها دارای چند معلول هستند كه در اولویت مشاوره‌های ژنتیك بهزیستی قرار دارند. ممكن است این خانواده‌ها پدر و مادر یا خواهر و برادر در سن باروری داشته باشند كه برای پیشگیری از معلولیت‌های بیشتر ، مشاوره‌های لازم به این خانواده‌ها داده می‌شود.

تمامی اطلاعات مورد نیاز خانواده‌ها برای مشاوره در سایت بهزیستی درج شده است
وی متذكر شد: سایت سازمان بهزیستی فعال است و تمامی اطلاعات مورد نیاز در آن درج شده است.

اكثر خدمات بهزیستی رایگان یا با تعرفه دولتی انجام می‌شود
صفاری فرد با بیان اینكه اكثر خدمات بهزیستی رایگان یا با تعرفه دولتی انجام می‌شود گفت: برای پوشش آزمایش‌های ژنتیك چندین بار با بیمه سلامت مكاتبه كرده ایم اما هنوز به نتیجه نرسیده ایم. غربالگری ها هزینه زیادی ندارند. مشكل ما آزمایش های ژنتیك است كه بسیار هم گران هستند.

جمعیت سالمند كشور تا سال 1420 به 20 درصد خواهد رسید
او با بیان اینكه بحث سالمندی یك بحث بسیار مهم است گفت: سالمندی جمعیت به دلیل رشد و پیشرفت تكنولوژی، گسترش مراقبت‌های بهداشتی اولیه، پیدایش تكنولوژی جدید در راستای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها، بهبود شرایط اقتصادی اجتماع و كاهش مرگ و میر و افزایش امید به زندگی از موفقیت مهم جامعه است كه اگر برای آن برنامه‌ریزی درستی انجام نشود می‌تواند به چالش تبدیل شود. جمعیت سالمندی كشور ما در سال 55 حدود 5 درصد جامعه را تشكیل می‌داده و در سال 98 دو برابر شده و در سال 1420 به 20 درصد خواهد رسید كه رشدی سریع محسوب می‌شود.

سند راهبردی سالمندی به دبیری سازمان بهزیستی تدوین شده است
صفاری فرد با اشاره به تدوین سند راهبردی سالمندی به دبیری سازمان بهزیستی گفت: این سند بخش‌های مختلفی دارد. افزایش سطح فرهنگی جامعه، توانمندسازی سالمندان، حمایت‌های اجتماعی، توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز برای حمایت از سالمندان و منابع مالی و حفظ و ارتقاء جسمی و روانی و اجتماعی سالمندان است. دفتر پیشگیری از معلولیت‌های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور موظف است بیماری‌های شایعی كه منجر به معلولیت در سالمندی می‌شوند شناسایی كرده و راه‌های پیشگیری را توسعه داده و آگاهی‌بخشی و حساس‌سازی نسبت به این بیماری‌ها را رواج دهیم.

شیوع آلزایمر در افراد بالای 85 سال حدود 40 درصد است
معاون پیشگیری از معلولیت های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور متذكر شد: دمانس(زوال عقل) با تخریب نورون‌های مغزی یكی از بیماری‌های دوره سالمندی است كه اُفت عملكرد شناختی سالمند را به همراه دارد. این بیماری موجب از دست رفتن حافظه و جهت‌یابی و شناخت در سالمند می‌شود و به همین دلیل نیازمند مراقبت‌های دائمی طبی و روانی خواهد بود. مهمترین عامل خطرساز دمانس، آلزایمر است كه شیوع آن در افراد بالای 65 سال حدود 5 درصد اما در سالمندان بالای 85 سال حدود 40 درصد است و نیازمند درمان و مراقبت‌های طولانی مدت با هزینه های بالا است.

حدود 1 میلیون نفر از جمعیت ایران ، آلزایمر دارند
وی با بیان اینكه حدود 55 میلیون نفر فرد مبتلا به آلزایمردر جهان وجود دارد گفت: سهم كشور ما از این بین حدود 1 میلیون نفر است.

به ازاء هر 1 سال شناسایی زودتر؛ دمانس (زوال عقل) 5 سال به تعویق می‌افتد
صفاری فرد اظهار داشت: طبق بررسی های انجام شده می‌توانیم افرادی كه در مراحل ابتدایی دمانس(زوال عقل) هستند را شناسایی كرده و با مداخلات بهنگام توانبخشی اُفت عملكرد آنها را به تعویق بیندازیم. به ازاء هر 1 سال شناسایی زودتر دمانس (زوال عقل) 5 سال به تعویق می‌افتد.

طرح پیشگیری از زوال عقل در سالمندان 60 تا 75 ساله استان‌های قزوین و یزد اجرا می‌شود
معاون پیشگیری از معلولیت های مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور با اشاره به طرح غربالگری سالمندان 60 تا 75 ساله كشورمان گفت: سالمندان با در این غربالگری حاضر می‌شوند با تست‌های پروتكل سند ملی دمانس ارزیابی شده و مورد تشخیص زودهنگام با بررسی پزشكان متخصص قرار می‌گیرند و در صورت نیاز به مراكز توانبخشی و درمانی ارجاع داده می‌شوند. در نظر داریم این طرح را در دو استان قزوین و یزد به صورت آزمایشی در سه ماهه چهارم سال جاری اجرا كنیم و در صورت موفقیت‌آمیز بودن آن به سایر استان های كشور هم تسری می‌یابد.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.