به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران؛ پدافند غیرعامل یا پدافند ناكنشگر نوعی دفاع غیر نظامی است و به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود كه به جنگ افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری كرده یا میزان این خسارت ها و تلفات را به حداقل ممكن رساند .با توجه به رویكردهای استكبار جهانی و دشمنان در استفاده از عوامل زیستی و احتمال وقوع تهدیدات متصور ناشی از آن و تجربه اپیدمی‌ها و پاندمی‌ها نشان داد ضرورت دارد تمامی دستگاه های كشوری و لشكری به منظور افزایش توان دفاعی زیستی كشور با ساماندهی ساختارهای عملیاتی پدافند زیستی و مدیریت یكپارچه به فرماندهی واحد جهت مقابله با اینگونه تهدیدات در حوزه های 6 گانه زیستی انسان، دام، نباتات، غذا و دارو، آب، منابع طبیعی و محیط زیست اقدام نمایند. 8 تا 14 آبان ماه در تقویم ملی كشور هفته پدافند غیرعمال نامگذاری شده و تمامی نهاد های كشوری موظف5 هستند در این راستا گام بردارند. پدافند زیستی یكی از انواع پدافند غیر عامل است. در همین راستا برنامه پل مدیریت رادیو تهران در اولین روز از هفته پدافند غیر عامل با دكتر محمد كریمی نیا دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور گفت و گو كرد.

وقتی كشوری نمی‌تواند در مواجهه نظامی بر كشور دیگر غلبه كند از ابزارهای غیر نظامی استفاده می‌كند
دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور در توضیح پدافند غیر عامل زیستی گفت: در طول تاریخ همه كشورها وقتی نمی‌توانند در مواجهه نظامی بر یكدیگر غلبه كنند از ابزارهای غیر نظامی استفاده می‌كنند. مستندات زیادی در تاریخ هست در جنگ جهانی اول از سلاح‌های شیمیایی استفاده شد و در جنگ‌های كره، افغانستان و ویتنام هم همینطور از جنگ زیستی استفاده شد در طول تاریخ كه رو به عقب كه برگردیم همین اتفاق ها افتاد. چاه‌های آب را آلوده می‌كردند و مزارع را به آتش می‌كشیدند. قلعه‌ها را محاصره می‌كردند و مانع ورود مواد غذایی به آنها می‌شدند. موش های آلوده به طاعون كه مرده بودند را با هدف گسترش بیماری به داخل قلعه ها پرتاپ می‌كردند یا اینكه در برهه ای از زمان در آمریكا از پتوهای آلوده به وبا در مواجهه با سرخپوست ها و مهاجران استفاده می‌شد.

اگر بشر در برابر پیشرفت علوم از خود مراقبت نكند قطعا آسیب می‌بیند
وی افزود: با گسترش علم این روش ها هم پیشرفته تر شد. به ویژه با پیدایش علم ژنتیك و پیدایش علوم سایبری شرایط به شدت متفاوت شد. از علم ژنتیك برای ترمیم بسیاری از ناهنجاری‌های ژنتیكی می توان استفاده كرد و در بسیاری از كشورها تغییر در نژادها در دستور كار است و بهنژادی انسانی و گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین استفاده از علوم سایبری در زمینه بیولوژی فرصت‌های زیادی برای بشر ایجاد كرده اما از یك چاقو می‌توان برای پوست كندن میوه یا موارد دیگر استفاده كرد و اگر بشر در برابر پیشرفت علوم از خود مراقبت نكند قطعا آسیب می‌بیند.

با وجود پیشرفت علمی هنوز منشأ كووید 19 مشخص نشده است
كریمی نیا یادآور شد: در حال حاضر شركت‌های داروسازی زیادی وجود دارند كه برای فروش محصولات خود از ابزارهای ایجاد بیماری استفاده می‌كنند كه می‌توان به كووید 19 اشاره كرد. در سه سال كه از شیوع این بیماری می‌گذرد با وجود پیشرفت علمی هنوز منشأ این بیماری مشخص نشده یا اینكه اگر مشخص شده؛ عنوان نشده است. گزارش های زیادی در مورد منشا احتمالی آن وجود دارد و به مرور زمان بین چین و آمریكا درگیری ایجاد شد مبنی بر اینكه این بیماری عامدانه ایجاد شده است.

در آینده با اپیدمی‌ها و پاندمی‌های دیگری مواجه خواهیم بود.
وی با اشاره به اینكه طی دو دهه گذشته پاندمی‌ها و اپیدمی‌های فراوانی را مشاهده كردیم گفت: سارس 1 در سال 2003 در 30 تا 40 كشور شایع شد؛ 10 درصد فوتی داشت اما آمار بالایی نداشت. آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در سال 2009 كشته های زیادی بر جای گذاشت. مِرس در سال 2012 حدود 18 كشور را درگیر كرد اما فوتی زیادی نداشت ولی درصد فوتی ها نسبت به مبتلایان حدود 40 درصد بود و پس از آن ابولا در سال 2014 در 4 كشور آفریقایی رخ داد كه موجب كشته شدن حدود 11 هزار نفر شد. در سال 2016 و مقارن با المپیك برزیل، بیماری‌های ابولا و زیكا شایع شد و این مسیر ادامه خواهد داشت. در آینده با اپیدمی‌ها و پاندمی‌های دیگری مواجه خواهیم بود. منشأ تمامی این بیماری‌ها مشخص شد اما هنوز در برابر منشأ كرونا سكوت برقرار است.چین ادعا می‌كند اولین مبتلا در آمریكا بوده و آمریكا ادعا دارد اولین مبتلا در چین بوده است.

گروه هایی در جهان از ابزارهای زیستی علیه دیگران استفاده می‌كنند
دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور در ادامه با اشاره به اینكه تهدیدات زیستی نتیجه توانمندی‌های زیستی بشر است گفت: فیلم های سینمایی و بسیاری از سریال‌هایی كه در یك دهه گذشته ساخته شده بر پایه بیماری های زیستی است كه از این بین می‌توان به فیلم سینمایی اینفرنو در 2016 با موضوع طاعون و بحث های آخرالزمانی و آخرین فیلم جیمزباند محصول سال 2021 اشاره كرد. ظاهرا گروه هایی در جهان بدشان نمی‌آید از ابزارهای زیستی استفاده كنند. این امر ما را مجاب می كند در مسیری جدید حركت كنیم تا با تدوین سناریوهای احتمالی تاب‌آوری خود در حوزه های زیستی را افزایش داده و با تهدیدات احتمالی مقابله كنیم.

زیرساخت‌های زیستی كشور می تواند با میكروارگانیسم ها و گیاهان و حیوانات آلوده تهدید شود
وی در توضیح مهمترین اهداف پدافند زیستی گفت: تهدیدات زیستی به دسته های مختلف تقسیم می‌شود. ممكن است با استفاده از عوامل نظامی و غیرنظامی، زیرساخت‌های زیستی ما مثل مراكز درمانی و داروسازی، سازمان انتقال خون و كارخانه واكسن سازی مورد هدف قرار گیرد. ممكن است هم از ابزارها محصولات زیستی مثل میكروارگانیسم ها و گیاهان و حیوانات آلوده علیه سرمایه‌های زیستی و سایر سرمایه های ما استفاده شود.
كریمی نیا با تاكید براینكه ممكن است سرمایه های اقتصادی ما توسط عوامل زیستی مورد هدف قرار گیرد گفت: یكی از سناریوهایی كه در سال 2003 مطرح شد این بود كه آمریكا قصد داشته با استفاده از این پاندمی به زیرساخت های كشور چین لطمه وارد كند.
وی با اشاره به دستكاری‌های اقلیم كه بشریت در حوزه زیستی به طور عامدانه انجام می‌دهد گفت: دریاچه ارومیه یكی از این نمونه هاست كه به دلیل دخالت بشر آسیب دیده است.

آسیب‌پذیری‌های زیستی تهدیدهای زیستی باید شناسایی شوند
دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور یادآور شد وقتی اینگونه تهدیدات در حوزه های 6 گانه زیستی انسان، دام، نباتات، غذا و دارو، آب، منابع طبیعی و محیط زیست شناسایی می شوند باید آسیب پذیری ها را هم باید شناسایی كنیم. در مثالی ساده ما هیچ موقع رمز كارت بانكی خود را روی آن نمی‌نویسیم و حتی آن را در دسترس دیگران قرار نمی‌دهیم. ما از سلامت خود و محصولاتی كه می‌خریم ، مراقبت می‌كنیم اما همیشه تهدید سرجای خود هست. موقعی تهدید اثر می‌كند كه ما زمینه‌ای برای آن داشته باشیم. در حال حاضر آنفلوآنزا شایع شده است و پزشكان برای پیشگیری و محدودكردن آن ماسك و فاصله اجتماعی و كاهش تردد در مناطق شلوغ را توصیه می كنند و تاكید می‌كنند افرادی كه خطرپذیری بالا دارند واكسن بزنند. طبیعی است اگر این موارد را رعایت نكنیم بیمار می‌شویم.

بسیاری از مسئولان كشور، تهدیدات زیستی را باور نمی‌كنند
وی افزود: پس از شناسایی تهدیدها و آسیب شناسی آنها نوبت به انجام اقدام می رسد.بخشی از این اقدامات به نگرش مسئولان و دستگاه‌های كشور باز می‌گردد. در مقایسه با پیش و پس از كرونا می‌گویم نگاه برخی مسئولان به تهدید زیستی تغییر كرده اما نه خیلی زیاد. آنها هنوز قائل به این هستند كه كرونا فقط یك بیماری است نه تهدید زیستی. پاندمی كرونا تمامی شئون زندگی را تحت تاثیر قرار داده و آسیب زیادی به اقتصاد جهانی وارد كرده است به نحوی كه در ماه‌های اولیه شیوع این بیماری صادركنندگان مواد غذایی كشتی های روی آب خود را فراخواندند. برخی حتی ماسك را تحویل نمی‌دادند. آمریكا در مقطعی به تعهد خود در قبال تحویل واكسن به كشورهای همسایه عمل نكرد تا بتواند 100 میلیون نفر از اتباع خود را واكسینه كند.

مسئولان كشور باید در حوزه تهدیدات زیستی تغییر نگرش دهند
كریمی نیا تاكید كرد: ما اگر فكر كنیم در موقع بحران، كسی به داد ما می‌رسد اشتباه كرده ایم. به همین خاطر مسئولان كشور باید نسبت به تهدیدات زیستی تغییر نگرش داشته باشند. آنها تهدیدات سایبری را بهتر پذیرفته اند.

امنیت غذایی یكی دیگر از تهدیدات زیستی است.
او گفت: امنیت غذایی یكی دیگر از تهدیدات زیستی است. دو كشور در اروپا با یكدیگر درگیر شده اند و امنیت غذایی جهان مختل شده است. اگر ما در این راستا حركت نكنیم آسیب جدی خواهیم دید.

باید بر توانمندی‌های داخل كشور كه كم هم نیستند تكیه كنیم
دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور افزود: خارج از بحث هایی كه بین دولت قبلی و دولت فعلی در مقوله خرید واكسن وجود دارد. واكسن هایی كه خریداری شد در زمان مقرر به ما تحویل داده نشد و مردم ما آسیب دیدند پس ما باید به هر طریقی كه شده بر توانمندی های داخل كشور كه كم هم نیستند تكیه كنیم. ما نخبگان و متخصصیان زیادی در تمامی حوزه ها داریم. شركت های دانش بنیان در پاندمی كرونا به داد كشور رسیدند.

كشورهای ابرقدرت برای آسیب به دیگر كشورها از ابزارها و توانمندی‌های زیستی استفاده می‌كنند
وی تاكید كرد: نكته ای كه مهم است این است كه كشورهای دیگر در حوزه پیشگیری و تشخیص به ما كمك نكردند بلكه پس از آن در حوزه درمان به ما دارو دادند چون استفاده از ابزارها و توانمندی‌های زیستی برای آسیب به كشورها جزو لاینفك سیاست های كشورهای ابرقدرت شده است.

در گزارش مجمع جهانی اقتصاد؛ چالش‌های زیستی از عمده‌ترین چالش‌های اقتصادی هستند
كریمی نیا در پاسخ به اینكه در بحث رصد و مراقبت دائمی از تحولات و تهدیدات زیستی در سازمان پدافند غیرعامل چه كارهایی انجام شده گفت: در گام اول باید در تمامی حوزه های 6 گانه باید دیده بانی زیستی در بعد ملی ، منطقه‌ای و بین المللی انجام شود. به عنوان مثال مجمع جهانی اقتصاد(داوس) از چندسال پیش رویه ای را آغاز كرده كه 10 چالش‌ جهانی سال آینده را اعلام كند. این چالش ها بر اساس الگوی احتمال وقوع و میزان تاثیرگذاری انتخاب شده اند. در زمینه احتمال وقوع؛ 6 چالش زیستی، 2 چالش فناوری اطلاعات و سایبر، یك چالش شكست مدیریت جهانی و یك چالش در حوزه اقتصاد است.اما در الگوی تاثیرگذاری، 7 چالش زیستی وجود دارد كه بیماری‌های عفونی هم به آن اضافه شده است.به فرض اینكه كرونا در دهه آینده از بین برود باز هم با پاندمی های دیگر روبرو خواهیم بود.

بی‌تفاوتی در برابر واكسن یكی از چالش های جهان در نگاه سازمان بهداشت جهانی است
وی افزود: سازمان بهداشت جهانی در سال 2018 از 10 چالش نام می برد كه می توان به بی‌تفاوتی در برابر واكسن، بیماری های عفونی و غیر عفونی و ضعف امكانات اشاره كرد.

شركت‌های تولیدكننده سلاح؛ اسپانسر كنفرانس امنیت جهانی مونیخ هستند
او در مثالی دیگر گفت: كنفرانس امنیت جهانی مونیخ بیش از نیم قرن سابقه دارد ولی اسپانسرهای آن شركت های تولید كننده سلاح هستند بخش اعظمی از هزینه های این كنفرانس توسط این شركت ها تامین می‌شود. آنها به دنیا هشدار می‌دهند و تهدید می‌كنند و تجارت هم انجام می‌دهند.

دبیركل سازمان بهداشت جهانی معتقد است؛ جهان دچار آپارتاید واكسن شده است
او یاداور شد: در حال حاضر جهانیان با واكسن متحمل آسیب های جدی شده اند. كواكس توسط سازمان بهداشت جهانی با هدف دسترسی عادلانه همه كشورها به همه پلتفرم ها تشكیل شد اما دبیركل این سازمان می گوید ما دچار آپارتاید واكسن شدیم.

واكسن ابزاری برای كاسبی و قدرت نمایی در جهان شده است
دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیر عامل در پدافند زیستی كشور افزود: رئیس سازمان تجارت جهانی تاكید می كند دنیا به آفریقا توجه ندارد و رئیس جمهور فرانسه می گوید دنیا وارد جنگ جهانی واكسن شده است. واكسن ابزاری برای كاسبی و قدرت نمایی شده است. مخالفت‌های جدی شد با اینكه پلتفرم واكسن در اختیار همه كشورها قرار گیرد.

جدیدترین دستاورد كشور در حوزه بهداشت و درمان، تدوین نظام عملیاتی پدافند زیستی است
وی درباره اقدامات در نظام بهداشت و درمان گفت: جدیدترین دستاورد كشور تدوین نظام عملیاتی پدافند زیستی است كه نتیجه بیش از یك دهه تلاش سازمان پدافند غیرعامل است. این نظام با اهداف مدیریت نقاط آسیب پذیر، فرصت سازی از تهدیدها و اقدام پیشدستانه در قالب 16 راهبرد، 4 رویكرد(پیش بینانه، پیشگیرانه، پیش كنشگرایانه و مقابله ای )تدوین شد و وظایف بخش خصوصی و دولتی در آن دیده شده و توسط رهبر انقلاب مورد توشیح قرار گرفت. رهبر انقلاب بر درك درست و حفظ و ارتقاء آمادگی ها برای انجام وظیفه درست تاكید كردند.

تمام تلاش خود را به كار می گیرند تا مشكلی در تامین گاز برای فصول سرد سال نداشته باشیم.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.