علیرضا داود نژاد كارگردان سینما و تلویزیون با انتقاد ازعملكرد دولت در حوزه سینما گفت: دولت رویش را از سینما برگردانده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، علیرضا داود نژاد كارگردان سینما و تلویزیون در گفتگوی تلفنی با برنامه پشت صحنه رادیو تهران درباره تجربه بازیگری در فیلم سینمایی شنای پروانه گفت: جالب بود. یعنی خیاط به كوزه افتاد. یعنی در موقعیتی قرار میگیری كه متوجه نیستی چه فشاری بر روی بازیگر و كل گروه است. وقتی كه ما كارگردان هستیم، فشاری كه روی بازیگر است را حس نمیكنیم. وقتی كه بازی میكنی، میبینی كه سخت است و خوب شد كه ما كارگردان شدیم.
وی ادامه داد: من فیلم شنای پروانه را ندیدم. اما این كار یك اثر كلاسیك است كه قصه، قهرمان و گرههای مختلف دارد. البته بر اساس آنچه كه كوتاه منتشر شده و دیدهام، فیلمی شسته رُفته، حرفه ای و خوش ساخت است.
داود نژاد بیان كرد: سیر تحول سینما تابعی از سفارشی است كه توسط سرمایه به سینما داده میشود. غالباً این طور بوده است كه سرمایه سفارش داده است و به تدریج یك سیر تحولی در تماشاچی و سینما طی شده است. نظارتی بر بازار بوده و ویژگیهایی كه میتوانست به افزایش مخاطب كمك كند، تقویت، طبقهبندی و تبدیل به ژانر شده است. نه فقط سرمایه كه سیاست هم همینطور است. از قضا وقتی دو بلوك شرق و غرب درست شد، یك طرف سینمای حزبی درست شد و طرف دیگر سینمایی كه كمپانیها تولید میكردند. این دو نوع سفارش به سینما بود كه زمینهساز شكلگیری زبان، بیان و دستور زبان نیز بوده است. فیلمی كه تولید میشود، یعنی تابع مناسبات بازار است.
وی ادامه داد: مثلاً الان در ایران، 400 سالن داریم كه 90 درصد درآمد سینمایی ما در آن موقع كه باز بودند، از 100 تای این سالن ها بود. از این 90 درصد، 70 درصد سهم برای تهران است و 20 درصد نیز برای حدودا 12 شهرستان است. یعنی این سینمایی كه ما از آن حرف میزنیم، سینمایی است كه حول و حوش تهران پایتخت و در حدود 12 شهر كه یك سری سالن و مخاطب دارند است و ربطی به كل ایران ندارد.
وی افزود: این سیر تحول در ایران از لحاظ شكل گیری مضامین و بیان، تحت تاثیر دو مولفه سانسور و بازار نمایش است. وقتی دولت میگوید كه سینماگر، تو به زندگی نگاه نكن و وقتی میخواهی فیلم بسازی، رویت را آن طرف كن. آن طرف كجاست؟ آن طرف بازار سیاه فیلم و ماهواره و ... است. وقتی از این طرف، انبوه واردات فضای دیداری و شنیداری را تسخیر كرده است و از آن طرف دولت می گوید به زندگی كار نداشته باشید و آن طرف را نگاه كنید، سیر تحول تولید به سمت انفعال، تقلید، كپیبرداری، تكرار، ملال، كسادی و ورشكستگی می رود.
این كارگردان درباره عوامل موثر روی سینما مطرح كرد: سیاست ، سرمایه و مردم روی سینما كار میكنند . تاثیر تقاضای مردم یك طرف و تاثیر تقاضای سیاستمداران یك طرف و تاثیر تقاضای تجار هم یك طرف است. مناسبات اینها در سرنوشتی كه سینما پیدا میكند، خیلی تعیینكننده است. اینكه دولت و سرمایه به سینما چطور نگاه میكنند و مردم چه توقعی از سینما دارند مهم است. فكر كنید كه دولت نگاهش این باشد كه كار سینما بررسی نقاط كور و مبهم معضلات است، آن وقت موضوعاتی كه برای ساخته شدن میدان پیدا میكند چیز دیگری است. اگر دولت فكر كند كه اصلا شما چه كار دارید كه در زندگی چه می گذرد و معضلاتش چیست، شما باید جای خالی كافه، مهمانی و پارتی را پر كنید، چطور این را پر میكنید؟ كمی ماهواره نگاه كنید و ببینید موضوعاتش چطور است. این دو رویكرد مختلف است. ولی ما گرفتار كلیشههای تجاری و سیاسی هستیم و رابطه بین سینما، مردم و زندگی مردم، ضعیف و ضعیفتر می شود. برای همین به سمت انفعال، تقلید و كپیبرداری بیشتر كشیده میشویم. بگذریم كه یك سری هنرمند هستند كه وارد این مقتضیات نمیشوند و فیلم خودشان را می سازند. این معنایش این نیست كه فیلم های خوب ساخته نمیشود ولی جریان غالب و آنچه كه مجموعه شرایط هدایت و القا می كند، این است.
داودنژاد درباره ورود به سینما گفت: والا من خودم هم نفهمیدم كه چطور وارد سینما شدم. مادر و پدرم عاشق سینما بودند. مردم آن زمان، در خانه سر چه با هم دعوا می كردند؟ آنها سر هنرپیشههای مورد علاقهشان با هم بحث میكردند . تفریح ما این بود كه لباس تمیز تنمان كنند، بیرون برویم، به ما یك نانخامهای بدهند و بعد سینما ببرند.
این كارگردان درباره وضعیت سینماآنلاین اظهار كرد: الان 200 فیلم ایرانی پشت درب بسته سالن ها زمین گیر شدهاند. در چنین شرایطی قاعدتاً دولت باید بگوید این یك بنبست تاریخی است كه برای سینمای ایران پیش آمده است، ما باید چه كار كنیم و چگونه باید این بنبست را بشكنیم. امكانی به نام سینما آنلاین وجود دارد. اولا باید بیاییم برای سینما آنلاین امنیت فراهم كنیم و بعد در تمام شهرها، روی تابلوها معرفی كنیم. كرونا هم كه هست و مردم هم كه باید در خانه بمانند. این را در تمام شهرها و در تلویزیون معرفی كنیم. بگویم كه سینما آنلاین است و این فیلمها، این افراد، این مصاحبه با عوامل و كارگردان و بازیگران و... جوی درست شود كه یك دو سه میلیون مخاطب برای سینما آنلاین بسازد. بعد این 200 فیلم را به بازار بفرستیم. این كاری است كه اصولا دولت باید انجام دهد. اما دولت چه كار كرده است؟ هیچ. در سینما دویده اند كه آقا بیایید حداقل یك شورای صنفی نمایش آنلاین درست كنیم. گفتهاند كه باشد جلساتی تشكیل دادهاند و ... خوب این 200 فیلم پشت در سالنها هستند و سالن ها بسته است. تمام مسائل، راه حل دارد و فقط یك اراده میخواهد. اما برهوت اراده و اقدام است. در این شرایط، دولت باید مشغول این داستانها باشد اما گفته كه از سینما میخواهیم مالیات بگیریم. وقتی میگوییم فیلمهای مانده پشت در سالنها را به سینما آنلاین ببرید میگویند كه نه سینما آنلاین موفق نبود. مثل این است كه به وزیر بهداشت بگوییم آقا چه خبر از كرونا؟ و بگوید كه هیچی، همهتان می میرید. خوب شما چه كاره اید. سینما آنلاین موفق نبود، یعنی چه؟ شما باید راه میافتاد و آن را امن میكردید. باید آن را معرفی و تبلیغ میكردید و مخاطب برایش می آوردید. حالا نه تنها دولت آن خانه سینما و آن صنف هم یك برهوتی است.
وی اضافه كرد: سینما تشنه نمایش است و آن طرف سینما آنلاین، رود جاری كه همه را سیراب كند. آن طرف سینمای بسته و این طرف بازارسیاه سرقت و قاچاق. دولت هم رویش را آن طرف كرده است. من نمی توانم بفهمم این داستان چیست. هرچه میگویی انگار نه انگار. انگار صدا منتشر نمی شود.
داودنژاد درباره انتشار نسخه رادیو فیلم مرهم اظهار كرد: به هر شكل فیلم های ایرانی به تاراج میرود بدون اینكه امتیازی برای تهیه كننده و صاحب فیلم داشته باشد. گو بیا سیل غم و خانه ز بنیاد ببر. من اصلاً خبر نداشتم. تاراج داراییها و تاراج مخاطبان.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه های اجتماعی با شناسه Tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.