حسن وارسته فیلمنامه نویس و منتقد سینما با اشاره بر اینكه ساخت كمدی و طنز سطحی شده است؛ گفت: باید به حال مردم و نحوه خنداندن آنها البته نه به هر قیمتی فكر كنیم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، حسن وارسته، فیلمنامه‌نویس، نمایشنامه‌نویس، كارگدان و منتقد سینما مهمان تلفنی برنامه پشت صحنه در گفتگو با آوید بزرگی درباره سیر سناریو نویسی طنز و كمدی در 20-30 سال گذشته بیان كرد: اگر بخواهم خیلی واقع بینانه به مسئله كمدی چه در سینما و چه در تلویزیون بپردازم؛ متاسفانه شاهد نزول بد این گونه در عرصه تصویر هستم. یعنی می‌توانم بگویم به جای اینكه ما سال بعد، دچار یك فرهیختگی در كمدی بشویم، بدتر شد. یعنی سال بعد روند رو به نزولی بوده و باعث شده كه آن چیزی كه قبلاً كاشته بودیم و احساس می‌كردیم یك اتفاقات خوبی در سال‌های بعد می‌افتد، هم از بین ببرد. یعنی هر سال دریغ از سال دیگر شده است.
وی درباره عوامل موثر در این مسئله گفت: یك بخشی از آن بحث بازار كار و سرمایه گذاری است. از نگاه سینماگر ، سرمایه گذار و تهیه كننده تلاش كرده كه تماشاگر جذب كند و سعی كرده كه هزینه كند و بیاید. یك طرف بخش متولی امور فرهنگی ما است. یك بخش سطح فرهنگی است یعنی شما هرچه به دهه‌های قبل می روید، مردم عمیق‌تر بودند. اندیشه‌ها، سواد و توقعاتشان خیلی بیشتر بود.
وارسته درباره اینكه آیا به شكل كلی جامعه به سمت سطحی نگری پیش‌رفته است، اظهار كرد: آسیب از چند جهت است. یك بخش بحث متولیان است، یك بخش سرمایه‌گذاری در این مسئله است، یك بخش هم تربیت نكردن نسل جدید است، یك بخش از بین رفتن بازیگران خوب كمدی است. در همه جای دنیا چند بازیگر خوب كمدی هستند كه هر سال در سینمای هالیوود یا هر جای دیگر معرفی می شوند. در تلویزیون شما بعد از این كه بچه‌های ساعت خوش آمدند و به تلویزیون یك سری بازیگر، ایده‌ها و آدم‌ها تزریق شد، ما دیگر شاهد تولد بازیگر دیگری به آن شكل و مفهوم نبودیم.
وارسته درباره حضور بازیگران در ژانرهای مختلف گفت: معمولاً همه جای دنیا بازیگران كمدی آدم‌های مشخصی هستند. مثلا جیم كری، چارلی چاپلین، مستر بین و ... اینها ناخودآگاه با خودشان پیشینه كمدی می آورند. مثلاً چارلی چاپلین، دو فیلم غیر كمدی بازی كرد و شكست خورد. چون تماشاگر سال‌ها با این قرار كه او بازیگر كمدی است، پذیرفته بودند. جیم كری همین طور است، وقتی فیلمهای جدی بازی كرد، مردم كارهای جدید اورا به شكلی كه كارهای قبلی او را دیده بودند، نپذیرفتند. بازیگران كمدی معمولاً به دلیل فیزیك، استعداد یا بیانشان متفاوت‌تر از بازیگران دیگر هستند. من درباره قاعده می‌گویم و درباره استثنا صحبت نمی‌كنم.
وی افزود: شما وقتی رضا عطاران را می بینید، اولین توقعی كه به ذهنتان می‌رسد این است كه قرار است یك كار كمدی ببینید. وقتی رضا عطاران از تلویزیون رفته، چه كسی به جای او آمده است؟ و دیگر بازیگران كمدی. اتفاقاً بازیگران كمدی كه در نسل‌های قدیم تربیت شدند، خودشان فیلمسازان خوبی شدند. سعید آقاخانی از همان ژانر كمدی و آیتم های طنز می آید، بازیگر می‌شود. فیلم می سازد. الان وقتی نون خ می‌سازد، از آن تجربه های كمدی اش در آن استفاده می‌كنند. كمدی گونه سختی هم است، مخصوصاً برای مردم ایران كه از هر چیزی به شكل شفاهی طنز می سازند، جوك یا لطیفه می‌گویند. خنداندن این مردم سخت است.
وارسته درباره مسئله سطحی‌نگری در تولیدات كمدی و طنز اظهار كرد: فكر می‌كنم این مسئله دو طرفه است. متولیان فرهنگی كشور ما انگار ول كردند. این قدر كه می نشیند روی فیلم های جدی فكر می‌كنند كه اینجا این اتفاقات می‌افتد، این و آن را بردارید، انگار اسب سركش ابتذال را رها كردند. یك بخشی به متولیان و تدبیرشان برمی‌گردد كه رها كردند. سرمایه‌گذار هم بدش نمی‌آید. اتفاقا بحثمان این است كه بعضی از این دوستان كه قبلا آدم های ارزشی بودند، حالا فیلم هایی می سازند كه آدم خجالت می‌كشد. در این سال‌ها باور كنید 2-3 كار به من پیشنهاد شد، از آدم هایی كه قبلا یا متولی بودند یا آدم‌های ارزشی بودند. شما این طرح را به من می‌گویید بنویس كه سراسر ابتذال است، او گیشه را می‌خواهد، انگار بنگاه شده است.
وارسته بیان كرد: من درباره دانه به دانه آثار طنزی كه در گذشته بوده است می‌گویم، اینها به نسلی برمی‌گردد كه یك یا دو نسل از جوان‌های امروز عقب‌تر بودند كه عمیق تر بودند، فضای مجازی دستشان نبود و جهان اینترنت احاطه شان نكرده بود. الان اینها با یك دكمه می‌توانند به آن سر دنیا بروند. جنگ نرم است. یادمان نرود.
وی ادامه داد: سطح سواد در حد همین اینترنت پایین آمده است در نسل قبل اگر طرف دو بیت از مولانا و سعدی و ... می‌خواند، الان نسل جدید ساسی مانكن گوش می‌كند. نسل فعلی اشعار و لطیفه‌های سخیف گوش می‌كند. آموزش و پرورش در این مسئله دخیل است.
وارسته گفت: احساس می‌كنم یك رسالتی روی دوش من است، سعی كردم هر كاری را حداقل نپذیرم. یكی دو كار سینمایی در گونه جدی دارم. اما من تلاشم را كردم. الان واقعا عطش یك كار كمدی وزین را دارم. واقعا وقتی پدیده سینما ساخته و اختراع شد، اولین گونه‌ای كه بعد ار مستند وارد سینما شد كمدی بود. به خاطر همین هم همه ما رسالتی هم حس می‌كنیم، باید به حال مردم، نحوه خنداندن آنها البته نه به هر قیمتی فكری كنیم.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.
