دومین قسمت فصل دوم برنامه «میدان جمهوری» با موضوع «ساز و كار مجلس به زبان ساده» با مشروحی از سازوكار انتخابات مجالس در جمهوری اسلامی ایران و وظایف احزاب و نمایندگان مجلس از رادیو تهران پخش شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، اولین فصل از برنامه «میدان جمهوری» رادیو تهران با محور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بر روی آنتن رفت اما دومین فصل از این برنامه به مناسبت برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات با موضوع انتخابات بر روی آنتن رادیو تهران میرود.
مهمترین موارد مطرح شده در دومین برنامه این فصل كه با موضوع «سازوكار مجلس به زبان ساده» با حضور سه دانشجوی رشته فقه و حقوق دانشگاه تهران؛ ریحانه صادقی، روحالله طالبی و نویدرضا موسوی از رادیو تهران پخش شد به شرح ذیل است:
روح الله طالبی:
- وجه مشترك تمامی گروههای مخالف حكومت پهلوی به پایان رساندن استبداد بود.
- در دوره پهلوی هم قوانین مصوب مجلس شورای ملی باید هماهنگ با ضوابط و قواعد شرعی بود. اما نحوه ساز و كار در جمهور اسلامی ایران متفاوت از پهلوی بود.
- ایده تدوین قانون اساسی در تبعید امام خمینی(ره) به پاریس مطرح و پیشنویسی هم از آن تهیه شد.
- 15 بهمن 1357 امام خمینی(ره) وظیفه تشكیل مجلس موسسان منتخب مردم برای تدوین قانون اساسی را بر عهده دولت موقت مهندس بازرگان گذاشتند.
- امام خمینی (ره) در پی دستور تدوین قانون اساسی بر ضوابط اسلامی و اصول آزادی تأكید كردند.
- تدوین قانون اساسی به وسیله مجلس خبرگان قانون اساسی با 28 عضو تشكیل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب و به همهپرسی گذاره شد.
- در قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی نقش قانونگذاری و نظارت بر عملكرد دولت را بر عهده دارد. مجلس اختیار استیضاح و سوال از وزیران را دارد . تصویب بودجه از وظایف مجلس بوده و در موارد خاص مجلس شورای اسلامی میتواند رئیس جمهور را انتخاب و حتی در برابر رئیس جمهور اعلام جرم كند.
- طبق اصل 140 قانون اساسی رسیدگی به جرائم رئیس جمهور و معاونان وی در صلاحیت دیوان عالی كشور ذیل قوه قضاییه و با اطلاع مجلس شورای اسلامی است.
- تنها رئیس جمهوری كه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بركنار شد بنی صدر بوده است.
- نمایندگان مجلس شورای اسلامی البته با فیلتر شورای نگهبان توسط رأی مستقیم مردم انتخاب میشوند.
- مجلس شورای اسلامی در حال حاضر 290 نماینده دارد.
- در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اقلیت های دینی یهودی، مسیحی و زرتشتی به رسمیت شناخته شده اند و اقلیت های مذهبی می توانند به نمایندگان خود برای حضور در مجلس رای بدهند
- 300 هزار اقلیت دینی در ایران؛ 5 نماینده در مجلس دارند.
- اقلیتهای مذهبی ایران میتوانند به نماینده مسیحیان ارمنی جنوب از حوزه انتخابیه اصفهان، نماینده مسیحیان ارمنی شمال از حوزه انتخابیه تهران، نماینده زرتشتیان، یهودیان(كلیمیان) مسیحیان كلدانی و آشوری در كل كشور قابلیت رأی بدهند.
- مجلس خبرگان رهبری نظارت بر عملكرد رهبری را بر عهده دارد اما وارد بخش قانونگذاری نشده است.
- كشورهایی كه سابقه دموكراتیك بیشتری دارند درون مجلس خود نمایندگانی دارند كه ویژگیهای تكرار شونده دارند. آنها فعالیتهای منطقه ای و اجتماعی زیادی دارند. بسیاری از نمایندگان این كشورها از مناطق دیگر مثل خاورمیانه هستند. این مجالس از تمامی گروهها حتی اقلیتها نماینده دارند تا با دیكتاتوری اكثریت بر اقلیت مواجه نشوند.
- ما در ایران احزابی نداریم كه برای انتخابات الزام قانونی معرفی نماینده یا نمایندگانی برای انتخابات داشته باشند.
- معمولا در ایران فهرست جریانهای سیاسی بزرگ برای انتخابات رأی میآورد اما الزامی برای شهروندان وجود ندارد كه حتما به این فهرست رأی بدهند. اما در برخی كشورهای دیگر نمایندگان از طرف احزاب انتخاب میشوند.
- اگر مجلس از تمامی گروههای موجود نماینده داشته باشد برای حاكمیت بهتر است. ما در كشور باید حكمران تربیت كنیم.
- نماینده مجلس فقط یك رأی دارد. ما باید یك حكمران خوب انتخاب كنیم.
نویدرضا موسوی:
- در متمم قانون اساسی تشكیل مجلس ملی اول برای روحانیون و شریعت و مذهب جایگاه ویژه ای قائل شده بود.
- وظیفه مجلس قانونگذاری و نظارت بر عملكرد دولت است و هر نماینده هم دو معاون در این دو حوزه انتخاب میكند تا بتوانند مشكلات را پایش كنند.
- احزاب در ایران معمولا برونگرا هستند. یك حزب مسائل داخلی خود را افشا نمیكند و صرفا نماینده یا نمایندگانی را برای انتخابات مشخص میكند.
- بهتر است به احزاب ایرانی گروه سیاسی بگوییم. اما اینطور هم نیست كه هیچ جریان سیاسی وجود نداشته باشد.
- نامزدهای انتخاباتی با هم در مواردی اشتراك نظر دارند كه منجر به ائتلاف میشود و این مورد در انتخابات ریاست جمهوری بیشتر رایج است.
- وجود جریانهای حزبی میتواند مثبت یا منفی باشد. وجه مثبت انتخابات حزبی این است كه میتوان فرایندهایی را برای مدت طولانی پیشبینی كرد.
- بُعد منفی وجود جریانهای حزبی هم این است كه نماینده خود را در مقابل حزب پاسخگو میداند نه مردم.
- مجلسی كه مصوب كرد نمایندگان باید كارشناسی ارشد داشته باشند برای به در كردن رقیبان در انتخابات بعدی این تصمیم را گرفت. البته با تبصره! كه اگر شخصی یك دوره نماینده باشد مثل این است كه یك مدرك دانشگاهی داشته باشد.اینگونه مسیر دیگر رقبا بسته شد و این یك تعارض منافع است.
- در مجلسی همه پزشك بودند و همه با مالیات برای پزشكان مخالفت میكردند.
- سه سطح استراتژیكی(رهنمود برای آینده)، تاكتیكی(تربیت مدیران و اعمال دكترین) و تكنیكی(اجرا در میدان) داریم.
- جایگاه نماینده مجلس، استراتژیكی و تاكتیكی است و مواردی مثل جنسیت و تخصص در سطح تكنیكی دیده میشود. نمیتوان با این نگرش نماینده ای برای تصمیمگیری در سطح استراتژیكی و تاكتیكی داشته باشیم.
- رأیدهی یك عمل فردی است اما نتیجه آن برای همه مردم است. با آگاهی، عدالت و بدون تعصب و بر اساس لیاقت و كارنامه و برنامه به نامزدها رأی بدهیم.
ریحانه صادقی:
- نظامها چند گونه هستند. برخی نظامها تك مجلسی و برخی نظامها هم بیش از یك مجلس( دو یا چند مجلس) دارند.
- نظارت بر طرح و لایحههای مصوب مجلس از بُعد احكام اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر عهده فقها و حقوقدانان شورای نگهبان است.
- مجمع تشخیص مصلحت نظام وقتی وارد عمل میشود كه مصوبههای مجلس شورای اسلامی توسط شورای نگهبان رد شده باشد.
- نامزدهای مجلس شورای اسلامی باید كارنامه مهم بویژه در زمینه علمی و اجرایی داشته باشند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید كارآمد باشند.
- برای احزاب سیاسی در ایران تاریخچه مشخصی وجود ندارد. اینها بیشتر گروه سیاسی هستند. این گروهها موافق یا مخالف دولت هستند.
- نمایندگان مجلس باید بتوانند نیازهای مردم را شناسایی كنند تا مجریان مصوبات را اجرا كنند.
- نماینده مجلس باید نماینده واقعی منطقه بومی خود باشد.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی tehraan360@ جستجو كنید.
علاقهمندان میتوانند برنامههای رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.