به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، مهدی محمدی نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی با حضور در برنامه گفتاورد درباره رابطه حافظ و شب یلدا گفت: یكی از مرتبط ترین غزل هایی كه حافظ در دیوان خود دارد این غزل است كه «معاشران گره از زلف یار باز كنید/ شبی خوش است بدین قصه اش دراز كنید».

محمدی با بیان اینكه این غزل بی هیچ اسمی از یلدا به احتمال زیاد درباره شب یلدا سروده شده است، گفت: تك تك ابیات این غزل، شب یلدا را به روایت حافظ بیان می‌كند.

او با بیان اینكه حافظ در غزلهایش فلسفه را هدف نمی‌داند بلكه فلسفه برای او موضوع است ، تصریح كرد: حافظ علاوه بر بیان اندیشه ای ویژه در ابیاتش حسش را هم منتقل می‌كند چرا كه تفاوت هنرمند همین است كه علاوه بر انتقال اطلاعات، حس را هم منتقل می‌كند. البته این به معنای نفی اندیشه نیست . به گفته او هدف ادبیات و هر هنری ابتدا خلق زیبایی و بعد تاثیرگذاری توسط آن اثر است.

او تصریح كرد: این نكته ای است كه متاسفانه در كتاب های درسی فراموش شده است در این نظام تنها به اندیشه والا توجه می‌شود. در حالی كه این رویكرد مناسب فلسفه است نه ادبیات.

این پژوهشگر ادبیات فارسی ادامه داد: یلدا شب اول دی ماه و آخرین شب از آذر ماه است به رسم كهن در این شب معاشرت گسترش می‌یابد و این در زمانه ای كه صحبت بین افراد خانواده اتفاق نمی‌افتد مغتنم است.

محمدی با بیان اینكه خانواده از گذشته در كنار مساجد و گروه همسالان یكی از كانونهای تربیتی بوده است، گفت: ولی برخی از اینها كاركرد خود را را از دست داده اند، یكی از كاركردهای این شب نیز گفتگو و حل مشكلات عاطفی است.

او با بیان اینكه با ورود اسلام هم برخی از سنت ها و رسوم پابرجا ماند، گفت: یلدا یكی از این رسوم است كه اسلام هم به آن اقبال نشان داده است.

او درباره پیشینه جشن های آیینی در ایران گفت: علیرغم اینكه برخی از جشن های آیینی از بین رفته است ولی جشنی مثل سده كه حدود 15 مهر برگزار می شود پیشوازی برای سده است. بر اساس این افسانه هوشنگ پادشاه ایران برای مردم در كوه ها خانه ساخت و بعد از آنكه آتش كشف شد (پیش از آن به دلیل سردی هوا مردم می مردند) تعداد آدم ها به صد رسید و این را جشن گرفتند. در این جشن خوراكی ها قرمز رنگ می خوردند آتش روشن می كردند.

او با اشاره به سنت خوردن آجیل در شب یلدا گفت: آجیل را به نیت پربركتی و داشتن دانه های بارور در سال پیش رو می‌خوردند. در یلدا از گذشته مهمترین خوراكی ها و بهترین غذاها را در شب یلدا می خورند. برخی از این رسوم همچنان باقی مانده است. هدیه بردن برای عروس هم یكی از اینهاست.

او تصریح كرد: رسم هدیه دادن از گذشته های دور در ایران وجود داشه است به طوری كه در جشن های مختلف ظرف غریبه ها راكه پشت درخانه می گذاشتند با هدایای مختلف پر می‌كردند. بنابراین سنت هدیه دادن از چند هزار سال پیش در شب یلدا رسم بوده است.

او همچنین به سنت حافظ خوانی در دو مناسبت ایرانی اشاره كرد و گفت: ایرانیان در نوروز و شب یلدا حافظ خوانی دارند.

او در ادامه با تاكید بر زنده نگه داشتن سنت صله رحم در ایران گفت: به همین منظور می‌توان شبی را برای صله رحم در تقویم كشور در نظر داشت تا به شهروندان اجازه داده شود كه در این شب زیبایی ها را گسترش دهند.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبكه‌های اجتماعی با شناسه tehraan360@ پیدا و همراهی كنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.